Utaxassislari

V portlari – RV0÷RV7 jami 8-ta, 14‚19 va 9‚10 oyoqchalar;
S portlari – RS0÷RS6 jami 7-ta, 23‚28 va 1 oyoqchalar;
D portlari – RD0÷RD7 jami 8-ta, 2‚6 va 11‚13 oyoqchalar. Ushbu
portlar ma’lumotlarni kiritish-chiqarish uchun mo‘ljallangan tashqi qurilmalarni ulash uchun ishlatiladi;
VCC – ta’minot kuchlanishi beriladigan 7 oyoqcha;
GND – ikkita oyoqcha, «erga» ulanish uchun 8 va 22 oyoqchalar;
AREF, AVCC – analog, ya’ni uzluksiz ko‘rinishdagi ma’lumotlarni
kiritish-chiqarish sxemalarini sozlash uchun mo‘ljallangan 21 va 22 oyoqchalar.

3.23-rasm. ATmega168 mikrokontrollerining mikrosxemasi.

Analog ma’lumotlarni kiritish-chiqarish, C porti liniyalari orqali amalga oshiriladi. Analog ma’lumotni kiritish-chiqarish liniyasi, kirish kuchlanishi qanday ekanligini aniqlab, unga mos chiqish kuchlanishini berish vazifasini bajaradi. Masalan: mikroto‘lqinli pechda, ma’lum bir ha-

100

roratgacha isitish kerakligini ko‘rsatuvchi datchik qiymati o‘qilgandan so‘ng, unga mos temperaturani ta’minlash amalga oshiriladi.
3.6. Parallel kompyuter arxitekturalari.
Avvalgi paragraflarda ko‘rib o‘tilgan buyruqlar sathidagi parallellik asosida qurilgan – konveyerli va superskalyar arxitekturali protsessorlar kompyuterlarning ishlash tezliklarini, ya’ni kompyuterning ish unumini yoki unumdorligini odatda 5-10 barobar oshirish imkonini berar ekan. Kompyuterlar unumdorligini 50, 100 barobar va undan ko‘proq oshirish uchun – bir nechta protsessorlardan iborat kompyuterlarni yoki bir nechta kompyuterlardan iborat kompyuter tizimlarini yaratish kerak ekan. Ushbu sohaga oid adabiyotlarda – tizim iborasi, bir nechta kompyuterlardan ibo- rat kompyuterlar jamlanmasiga nisbatangina emas, balki bir nechta protsessorlardan iborat kompyuterga nisbatan ham ishlatiladi. Hozirda bunday kompyuterlarni – ko‘p yadroli protsessorga ega kompyuterlar yoki tizimlar deb atalmoqda. Ushbu paragrafda ana shu xildagi kompyuterlarn- ing tuzilish asoslari bilan tanishib chiqamiz [1,4,5,32].