Устоз Раҳимов Абдулбосит 2009-2010 Муқаддима

Бу Макка шаҳри билан қасам ичаман;
2 - { وأنت } يا محمد { حل } حلال { بهذا البلد } بأن يحل لك فتقاتل فيه وقد أنجز الله له هذا الوعد يوم الفتح فالجملة اعتراض بين المقسم به وما عطف عليه
Ваҳоланки, эй Муҳаммад с.а.с. сизга Аллоҳ таоло рухсат бериши туфайли, бу шаҳарда жанг қилишингиз ҳалолдир. Ва батаҳқиқ, Аллоҳ таоло Расулуллоҳга бу ваъдасини (Макка) фатҳи куни рўёбга чиқарди. Қасам ичилган билан унга атф қилинган габнинг орасида жумлаи мўътариза мавжуд.
3 - { ووالد } أي آدم { وما ولد } أي ذريته وما بمعنى من
Ва Ота Одам а.с. билан ва у(Одам)нинг зурриёти билан қасам;
4 - { لقد خلقنا الإنسان } أي الجنس { في كبد } نصب وشدة يكابد مصائب الدنيا وشدائد الآخرة
Албатта, биз инсонон(инсононият)ни машаққат ва қийинчиликда яратдик. Инсонон дунё мусибатлари ва охират қийинчиликларини бошдан кечиради.
5 - { أيحسب } أيظن الإنسان قوي قريش وهو أبوالأشد كلدة بقوته { أن } مخففة من الثقيلة واسمها محذوف أي أنه { لن يقدر عليه أحد } والله قادر عليه
Қурайшнинг кучлиси бир инсонон унга ўз қуввати ила ҳеч бир киши бас келолмайди- деб ўйлайдими?! Унинг исми Абул Ашудду ибни Калда эди. Ваҳоланки, Аллоҳ таоло унинг устидан қодир зотдир.
6 - { يقول أهلكت } على عداوة محمد { مالا لبدا } كثيرا بعضه على بعض
У:"Муҳаммаднинг душманчилигида кўп молимни баъзисининг устига баъзини, яъни қанча - қанчасини сарфладим"- дер.
7 - { أيحسب أن } أي أنه { لم يره أحد } فيما أنفقه فيعلم قدره والله عالم بقدره وأنه ليس ما يتكثر به ومجازيه على فعله السيء
У молни қаерга сарф қилаётганини ҳеч ким кўрмаяпти деб ўйлайдими?! Ва унинг миқдорини билмаяпти деб ўйлайдими?! Зотан, Аллоҳ таоло унинг миқдорини билувчи зотдир. Ва молни кўп ҳисобловчи ҳам эмас. Сўнг уни ёмон иши бароробарида жазолайди.
8 - { ألم نجعل } إستفهام تقرير أي جعلنا { له عينين }
Биз унга икки кўз қилиб қўймадикми?! Яъни, қилиб қўйдик.