Усмонхон алимов

 
Усмонхон Алимов

23
нинг зиммасида бўлади. Лекин, афсуски, бугунги куни­
мизда кўп ҳолларда буларнинг акси кўзга ташлан моқда.
Хуллас, эркак киши оиланинг ҳамма талабларига жа
­
воб бера оладиган бошлиқ бўлишга буюрилган. Қуръони 
каримда бундай дейилган:
ﮃ ﮂ ﮁ ﮀ ﭿ ﭾ ﭽﭼ ﭻ ﭺ ﭹ ﭸ
ﮑ ﮐ ﮏ ﮎﮍ ﮌ ﮋ ﮊ ﮉ ﮈ ﮇ ﮆ ﮅ ﮄ
ﮞ ﮝﮜ ﮛ ﮚ ﮙ ﮘ ﮗﮖ ﮕ ﮔ ﮓ ﮒ
ﮥ ﮤ ﮣ ﮢ ﮡﮠ ﮟ
«Талоқ қилинган аёллар ўзларига қараб, уч ҳайз муд
­
дати 
(ўтишини)
кутиб ўтирадилар. Агар улар Аллоҳга 
ва охират кунига ишонсалар, бача дон ларида Аллоҳ 
яратган нарса 
(ҳомила ёки ҳайз)
ни яширишлари ҳалол 
(иш)
эмас. Агар эрлари ислоҳни 
(оилани тик лаш ни)
 
хоҳласалар, шу муддат ичида уларни қайтариб олиш-
га ҳақлидирлар. Аёллар учун 
(белги ланган ҳуқуқ лар)
 ўз 
меъёрида эркаклар 
(ҳуқуқи)
билан тенгдир. Аёлларга 
нисбатан эркак лар да бир даража 
(зиёдалик)
 бор. Аллоҳ 
қудрат ва ҳикмат эгасидир» 
(Бақара, 228)
.
Бир ёки икки талоқ қўйган эрлар идда чиққунига қадар 
сўз ёки ҳаракат билан ўз аҳдларидан қайтиб, никоҳни ян
­
гиламасдан турмушни давом эттиришлари мумкин. Аммо 
бир ёки икки «боин» (қатъий) талоқ қўйган бўлса, никоҳни 
янгилаш шартдир. Уч талоқ ёки ундан ортиқ ададни ай
­
тиб қўйган бўлса, эр­хотин ўртасидаги шаръий никоҳ бе
­
кор бўлиб, бирга турмуш қуриш мумкин бўлмай қолади. 
Бундай тақдирда, албатта, шариат пешволарига мурожаат 
қилиб, маслаҳат олиш зарур.
Бу эркаклар хоҳлаганларини қилишсин ёки аёллари
­
га истаганларича зулм ўтказишсин, дегани эмас. Устун­
роқ бўлиш ортиқча масъулиятни зиммага олиш дегани
­
дир. Имконияти бўлатуриб оиласининг ҳожатларини 
www.muslim.uz

---

24
Оилада фарзанд тарбияси
қондиришга ҳаракат қилмаслик ҳам гуноҳдир. Бу Аллоҳ 
таолонинг омонат деб бер ганига хиёнат қилишдан ўзга 
нарса эмас. 
Устунлик эркакка хотинининг бирор айби бўлса, дар
­
ров унинг адабини бериш, азоблаш имкониятини бер
­
майди, балки аёлларга бундай зулм қилишни шариа­
ти миз қат тиқ танқид этади. Пайғамбаримиз (алайҳис­
салом) бир ҳадисларида: «Яхшиларингиз аёлларига ях­
ши муома ла қиладиганларингиздир», деганлар. Ушбу 
ҳадисдан маълум бўладики, бир поғона устунроқ бўлиш 
тил ва қўлга эркинлик бериш эмас, балки уни яхшиликка 
ишлатиш, деганидир. 
Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) бошқа 
ҳадис ларида: