Усмонхон алимов

 
Усмонхон Алимов

19
Бу ҳақда ҳадиси шарифда Расулуллоҳ (соллаллоҳу 
алайҳи ва саллам) бундай деганлар: «Мўмин (эр) одам 
мўмина (хотини)га ғазаб қилмасин. Агар унинг хулқи дан 
бири ёқмаса, иккинчиси хурсанд қилади» 
(Имом Бухорий 
ривояти)
.
Ислом дини муҳаббат, раҳмат, меҳр­шафқат каби 
хислатлар оиланинг таянчи эканини айтади. Бу таянч­
лардан бирига арзимас нарса туфайли дарз кетмаслиги 
зарур. Ҳадисда: «Агар бирон нохушлик бўлса, унинг за
­
мирида кўп яхшиликлар бўлиши мумкин», деб бежиз
айтилмаган.
Бу борада ҳазрат Умарнинг (розияллоҳу анҳу) хоти­
ни ни ёқтирмагани учун талоқ қилмоқчи бўлган ки
­
шига айтган мана бу сўзлари жуда муҳим: «Ҳолингга 
вой! Оилангни муҳаббатдан бошқа нарсалар устига қур­
дингми? Риоя қани, уят қаерда қолди?»
Бу ҳақда сўз юритилар экан, аёлларга муносабатда исло
­
мий талаблардан анча чекиниш ҳолатлари учраётганини 
айтиб ўтиш керак бўлади. Ҳозирги пайтда баъзи эркаклар 
арзимас нарса туфайли хотинини сўкиши, уриши ва курак
­
да турмайдиган сўзлар билан ҳақоратлаши каби кўнгилсиз 
воқеалар учраб туради. Баъзи эркаклар орасида Исломда 
аёлларни уриш орқали тарбия қилиш ҳақида кўрсатма бор, 
деган нотўғри талқин борлигига гувоҳ бўламиз. Йўқ, асло 
бундай эмас. Аллоҳ таоло инсонни азизу мукаррам қилиб, 
унга бошқа махлуқотларига бермаган ақлу идрок неъма
­
тини берди. Демак, инсон уриб­сўкиб эмас, балки чирой
­
ли муомала ва гўзал хулқ билан тарбия қилинади. Тўғри, 
Қуръони каримда: 
«…уринглар…»
дейилган, лекин бун
­
дан олдин бир қанча шартлар қўйилган. Қўлга эрк бериш
­
дан олдин бир қанча тарбиявий босқичларни ўтказиш ло
­
зим. Уриладиган тақдирда ҳам қаттиқ уриш, кўкартириш 
эмас, номига уриб қўйиш, заифа эканини эслатиш назарда 
тутилади. 
Арзимас айби учун, фарзандларингиз онаси, кеча лари 
ухламай бола катта қилган, саҳар туриб уйингизни супур
­
www.muslim.uz

---

20
Оилада фарзанд тарбияси
ган, кийимингизни тозалаб, сизга ширин­ширин таом
­
лар тайёрлаб берган заифа аёлга кучингиз етдими? Ал
­
батта, аёл кишининг айби бўлиши мумкин. Хатолар так­
рорланмаслиги учун шунга яраша шароит яратиб бериш 
эркак кишиниг вазифаси эканини унутмаслик лозим.
Баъзи кишилар Қуръонда «урингиз» дейилган, деб 
уни суиистеъмол қилишга уринадилар. Бу хатодир. Ҳар 
қандай оилавий можарони тинч йўл билан оқилона ҳал 
этиш мумкин. 
Видолашув хутбаларида Пайғамбаримиз (алайҳис са­
лом), жумладан, бундай деганлар: «...Аёлларингизга ях
­
шилик қилишни тавсия этаман. Улар сизларнинг барча 
ишларингизда ёрдамчиларингиздир. Фақат итоатсизлик 
ва ахлоқсизлик қилганларида уларни енгилгина уриб 
қўйингиз». Бошқа ҳадиси шарифда: «Яхшиларингиз (аёл­
ларни) ҳеч қачон урмайдиганингиз», дейилган.
Уламоларимиз ушбу ҳадисни ҳужжат қилиб: «Агар аёл 
била туриб, Аллоҳ таолонинг ҳақига риоя қилмаса, одоб 
тариқасида бир туртки сифатида танбеҳ берса бўлади», 
дейишади. Оятда аёлни уриб қўлини синди риш, юзини 
кўкартириш ёки шунга ўхшаш бошқа шикаст етказишга 
умуман рухсат берилмаган. 
Ҳар қачон ва ҳар ерда бизга ўзларининг юксак ахлоқ­
лари билан ўрнак бўлган Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва 
саллам) аёлларини уриш у ёқда турсин, уларга ҳатто қаттиқ 
гапирмаганлар. Бу борада Ойша (розиял лоҳу анҳо) она
­
мизнинг саҳобалардан бирларига айтган сўзлари ибрат
­
лидир: «Расулуллоҳ (соллал лоҳу алайҳи ва саллам) ўз аёл
­
ларидан ва ходи маларидан бирортасини ҳам умуман ур
­
маганлар, ҳаётларида ҳеч кимга озор берма ганлар. Фақат 
Аллоҳ йўлида, ҳаромдан қайтариш ёки Аллоҳ таоло учун 
қасос олиш мақсадида (уриш керак бўлса) урганлар».
Албатта, бу ўринда аёллардан ҳам Пайғамбаримиз 
(алайҳиссалом) ўз ҳадисларида “Хотинларнинг яхшиси 
агар қарасанг, сени хурсанд қиладигани; буюрсанг, сен
­
га итоат этгани; йўқлигингда ўз нафсини ва молингни 
www.muslim.uz

---