Услубий мажмуа асосида тайѐрланди. Т 2012

Капитал қўйилмаларнинг иқтисодий самарадорлиги кўрсаткичлари. 
Капитал қурилишнинг самарадорлиги режа давридаги ҳисоб-китоб
ишларининг асосий босқичидир. 
Капитал маблағлар ѐки чет эл сармояси фақат маълум фойда 
олинган тақдирдагина сарфланади. Шунинг учун капитал қурилишда ѐки 
ишлаб чиқаришни қайта қуриш ва янгилашда капитал маблағларнинг қиймати 
ва самарадорлиги аниқланади. 
Капитал маблағларнинг самарадорлиги бир неча хил услубда
аниқланиши мумкин. Капитал маблағлар корхона, минтақа ва макро кўламда
аниқланади. Капитал маблағларнинг энг самарали вариантга юқорида 
кўрсатилганидек, биринчи навбатда қайта қуриш ва янгилаш учун, сўнгра
янги қурилиш учун сарфланиши лозим.
Капитал маблағларининг макрокўламдаги самарадорлиги қуйидаги 
формула билан аниқланади: 
Мд 
Э = ------ 
К 
Бу ерда: Мд - миллий даромаднинг ўсиши; 
К-капитал маблағларнинг миқдори. 
Капитал маблағларнинг макро кўламдаги самарадорлиги қуйидаги
формула билан аниқланади: 
Ф 
Э = ---------- 
К 
Бу ерда: Ф - сарфланган капитал маблағлар ҳисобига фойданинг ўсиши. 
К-капитал маблағлар. 
Алоҳида лойиҳаланаѐтган корхоналар бўйича: 
К
Т
Б
Э


Бунда: Б-йиллик маҳсулот ишлаб чиқариш қиймати; 
Т-маҳсулот таннархи. 
Тармоқлар ва корхоналар бўйича 
К
С
С
Э
2
1


Бу ерда: С
1
-С
2
-капитал қийматлар киритилгандан ва киритилмасдан 
олдинги таннарх. 

---

87 
Капитал маблағларни сарфлашда бир неча муқобил вариантлардан 
энг самаралисини (зарур бўлган) танлаш зарур. Бунда қуйидаги формуладан 
фойдаланиш мумкин: 
Э = Т + Е
н
х К 

min; 
Бу ерда: Т - ишлаб чиқариладиган маҳсулот таннархи; 
Е
н
- капитал маблағлар самарадорлигининг норматив коэффициенти.