Ushbu kitob mazmuni bilan tanishish sizning ma’naviy sog’lomlashishingiz uchun xizmat qilishi mumkin. Faqat, haqiqatlar nisbiy ekanini bilib yashashni istamagan odamlarga uni tavsiya qilmang

agar  o’sha  jismni  tashkil  qilgan  atomlardagi  elektronlar  soni 

protonlar  sonidan  ko’p  bo’lsa,  unda  hayot  bor

.  Bu  qoida, 

tag’in, 

koinotdagi  yulduzlardan  tortib,  eng  mayda  viruslargacha  amal  qiladi.  Bir 

kun  kelib  Quyosh  tarkibidagi  hamma  erkin  elektronlar  samoga  sochilib 

tugaydi 

– shunda bizning yulduz so’nadi. 

Daraxt  unga  quyoshdan  elektronlar  (yorug’ik)  oqimi  me’yorda  kelib 

tursa,  suv  va  oziq  moddalarni  vaqtida  olsa,  tanasida  ortiqcha  elektronlar 

sonini tutib tura oladi va yashayveradi. Agar unga yorug’lik tushmay qolsa 

yoki tanasidagi hayotiy 

jarayonlar uchun zarur ozuqadan mahrum bo’lsa – 

bir kun kelib uning ortiqcha elektro

nlari qolmaydi va u nobud bo’ladi. 

---

Javlon Juraev  

 

O’zlik Sari Yetti Qadam – 2   

 

www.juraev.uz 

75

 

 

Inson tanasi ham xuddi 

shunday. Jismimizda to’q atomlar ko’p ekan – 

tirikmiz.  Umr  davomida  ixtiyorimizdagi  elektronlarni  tanamiz  issiqlik 

sifatida taratib sarflaydi. Tanamiz o’ta sovuq muhitga tushib qolsa, ko’proq 

issiqlik  chiqarishga  majbur  bo’ladi.  Buning  natijasida  qanchadan-qancha 

hujayralarni tashkil qilgan atomlar elektronlaridan ayrilib, och qoladilar va 

halok  bo’ladilar.  O’lgan  hujayralar  esa  tanada  yiring  sifatida  jamlanadi. 

Ularni tana har xil yo’llar bilan chiqarib tashlaydi. Biz buni oddiygina qilib 

shamollash deb ataymiz. 

Yoki o’ta issiq muhitga tushganda ham tana o’z 

haroratini mo’tadil tutib turish uchun ortiqcha issiqlikni chiqarib tashlashga 

urinadi.  Buning  natijasida  tana  katta  quvvatdan  ayriladi  va  holsizlanadi. 

Bunda ichki a’zolar hujayralari ko’proq jabr ko’radi va issiq o’tishdan kelib 

chiqqan kasalliklar ham shunga monand bo’ladi. 

Bundan  tashqari,  o’zimiz  tanamizdagi  erkin  elektronlarni  jismoniy  va 

hayotiy  quvvat  sifatida  turli  xil  maqsadlarda  ishlatamiz.  Avvalgi  kitobdan 

bilasizki, ruhiy azoblanish, turli kuchli hissiyotlar, qo’rquvlar hayotiy quvvat 

kushandasi.  Har  safar  elektronlardan  ayrilganda,  tanada  qanchadir 

huj

ayra  nobud  bo’ladi.  Ulardan  ba’zilari  tiklanadi  –  ba’zilari  esa  bunday 

xususiyatda  ega  emas  (asab  hujayralari  shular  jumlasidan).  Vaqt  o’tishi 

bilan tanada shunday o’lik hujayrakar to’planib boradi. Buning natijasida et 

siniqadi va dag’allashadi, suyaklar mo’rtlashadi, soch va tirnoqlar oqaradi. 

Biz buni oddiygina qilib keksayish deb ataymiz. 

Muddati  kelib,  tanadagi  to’q  atomlar  zaxirasi  tugaydi  va  organizmni 

hayot  batamom  tark  etadi.  Sh

uning  uchun  o’lgan  tanadan  tinimsiz 

elektronlar  oqimi  bo’lgan  issiqlik  taralishdan  to’xtaydi.  Bu  jihatdan  olib 

qaraganda, o’lim birdaniga keladigan narsa emas – hayot tanamizni umr 

davomida asta sekin tark etib boradi. Men buni avvalgi kitobda ham aytib 

o’tganman  –  hayotiy  quvvatimizni  sarflab  borib,  uning  adog’iga  yetganda 

hayotimiz barham topadi. 

Men  sizga  oshirishni  maslahat  bergan  hayotiy  quvvat 

–  bor-yo’gi 

tanimizni  tirik  tutib  turgan  ortiqcha 

elektronli  to’q  atomlardir.  Bayonning 

davomi shu atomlarni qanday saqlab qolish va ko’paytirish haqida bo’ladi.