Urganch davlat universiteti Filologiya fakulteti 198-guruh talabasi Qo`ziboyeva Gulnozaning O`zbek adabiy tanqidchiligi tarixi fanidan mustaqil ta` lim mashg`uloti

Sohadagi barcha kitoblarni qoʻlga kiritish va bir maqola doirasida tahlilga tortish imkonsiz. Lekin asosiy tadqiqotlar tanqid va adabiyotshunoslik tomonidan matbuotda tahlil etilmogʻi va baholanmogʻi lozim.

• Sohadagi barcha kitoblarni qoʻlga kiritish va bir maqola doirasida tahlilga tortish imkonsiz. Lekin asosiy tadqiqotlar tanqid va adabiyotshunoslik tomonidan matbuotda tahlil etilmogʻi va baholanmogʻi lozim.

Tanqid va adabiyotshunoslik yoʻnalishining umumiy manzarasiga qarab, bu soha jadal, samarali va tizimli rivojlanyapti, deyish qiyin. Jarayon sust va palapartish davom etmoqda. Adabiy tanqidga nisbatan adabiyotshunoslik ilmining mahsuldorligi salmoqliroqdir. Bosilib chiqayotgan materiallarda, ayniqsa, adabiy tanqidning qiyofasi yaqqol ajralib turmaydi. Bu vaziyatga nisbatan “Tanqid oʻladimi?” degan keskin savolni qoʻyib boʻlmaydi, albatta.

Tanqidchilik ixtisosiga, adabiy tanqidchi kadrlar masalasiga keladigan boʻlsak, bunda ham vaziyat boshqacharoq. Matyoqub Qoʻshjonov, Ozod Sharafiddinov, Umarali Normatov, Abdugʻafur Rasulov, Norboy Xudoyberganov, Ibrohim Gʻafurovning oʻzlari – bular professional adabiy tanqidchilar. Ularning deyarli hammalari oliy oʻquv yurti oʻqituvchilari edilar. Bularning ijodiy faoliyatlari mahsullarini sarhisob qiladigan boʻlsak, koʻz oʻngimizda adabiy tanqidchi salohiyati va siymosi gavdalanadi. Bularning hammalari dissertatsiya yozib yoqlaganlar, lekin akademik uslubdagi nazariyotchi adabiyotshunosga aylanmaganlar. Bu ularning kamchiliklari emas, balki ular ega boʻlgan salohiyat va ixtisoslashgan sohaning spetsifik xususiyatidir. Akademik M. Qoʻshjonov uzoq yillar Fanlar akademiyasining Til va adabiyot institutida direktorlik qildi. 

• Tanqidchilik ixtisosiga, adabiy tanqidchi kadrlar masalasiga keladigan boʻlsak, bunda ham vaziyat boshqacharoq. Matyoqub Qoʻshjonov, Ozod Sharafiddinov, Umarali Normatov, Abdugʻafur Rasulov, Norboy Xudoyberganov, Ibrohim Gʻafurovning oʻzlari – bular professional adabiy tanqidchilar. Ularning deyarli hammalari oliy oʻquv yurti oʻqituvchilari edilar. Bularning ijodiy faoliyatlari mahsullarini sarhisob qiladigan boʻlsak, koʻz oʻngimizda adabiy tanqidchi salohiyati va siymosi gavdalanadi. Bularning hammalari dissertatsiya yozib yoqlaganlar, lekin akademik uslubdagi nazariyotchi adabiyotshunosga aylanmaganlar. Bu ularning kamchiliklari emas, balki ular ega boʻlgan salohiyat va ixtisoslashgan sohaning spetsifik xususiyatidir. Akademik M. Qoʻshjonov uzoq yillar Fanlar akademiyasining Til va adabiyot institutida direktorlik qildi.