Uo‘K: 62(075) kbk

7.2-rasm. Payvandlash postini mahalliy shamollatish.
Payvandchining ish o‘rni yaxshi yoritilgan bo‘lishi kerak. Ka- binalarda, yig‘ish maydonchalarida va, ayniqsa, sig‘imlar (idish- lar) ichida ishlaganda elektr xavfsizligiga asosiy e’tiborni qaratish zarur, yoyni ta’minlash manbalari, drossellar, biriktirgich-ajrat- gich korpuslari, payvandlash stollarini yerga ulashning amaldagi me’yorlari va qoidalariga qat’iy amal qilish zarur. Sig‘imlar ichida payvandchi himoyalovchi kuzatuvchi bilan ishlashi kerak.
Elektrod tutqich – payvandchining asosiy asbobi.
Elektrod tutqich quyidagi talablarni qanoatlantirishi kerak: yengil (0,5 kg dan og‘ir bo‘lmasligi) va ishlatishga qulay bo‘lishi; ishonchli ravishda izolatsiyalangan bo‘lishi; ishlatganda qizib ketmasligi va elektrodning to‘la erishini ta’minlashi; elektrod- ni payvandlashga o‘ng bo‘lgan vaziyatga keltirishga tez va oson imkon berishi; uning qisma qurilmasi elektrodni mahkamlashda ham, uni almashtirishda ham ko‘p kuch talab qilmasligi; pay- vandlash simining tutqich sterjeniga ulanishi mustahkam va ishonchli kontakt hosil qiladigan bo‘lishi kerak. Dastakli yoy- li payvandlash uchun elektrod tutqichlarning bir necha xillari mavjud (7.3-rasm).


a)

d)
f)

h)

i)
7.3-rasm. Yoy bilan dastakli payvandlashda ishlatiladigan elektrod tutqichlarning konstruktiv sxemasi:
a – vilkali, b – plastinali, d – plastinali­richagli, e – passatijli,
f – prujinali, g – h – vintli, i – ko‘p elektrodli; j – kuyindisiz payvand­ lash uchun.
Payvandlash tokining kuchiga qarab, elektrod tutqichlar uch turga bo‘linadi: 125 A gacha, 125...315 va 315...500 A tok kuchlari uchun. Elektrodni almashtirish vaqti 4 s dan oshmasligi kerak, elektrod tutqich ta’mirlashsiz elektrodlarni 8000 marta siqishga chidashi kerak.