Uo‘K: 4(100) (075) kbk: 63. (0) R-17 Rajabov, Ravshan Jahon tarixi

IZOHLI MA’LUMOTLAR 

 

RIM SHAXSIY ISMLARI

1. Aulus (Avl)

2. Appius (Appiy)

3. Gaius (Gay)

4. Gnaes (Gney)

5. Decimus (Desim)

6. Kaeso (Kezon)

7. Lucius (Lusiy)

8. Marcus (Mark)

9. Manius (Maniy) 

10. Mamercus (Mamerk)

11. Numerius (Numeriy)

12. Publius (Publiy)

13. Quintus (Kvint)

14. Sextus (Sekst)

15. Servius (Serviy)

16. Spurius (Spuriy)

17. Titus (Tit)

18. Tiberius (Tiberiy)

RIM O‘LCHOV BIRLIKLARI 

Uzunlik o‘lchovlari

Digitus =

1

/

16

 pes = 0,0185 m 

Palmus = 

1

/

4

 = 0,0740 m

Pes = 0,2963 m

Palmipes = 1 pes + 1 palmus = 0,3703 m

Cubitus = 1 pes + 2 palmus = 0,4443 m

Cradus = 2 

1

/

2

 pes = 0,7407 m

Passus = 5 pes = 1,4815 m

Pertica = 10 pes = 2,9630 m

Mille = 1000 passu = 1481,5 m

Maydon hajmi

Pes quadratus = 0,088 m

2

Actus quadratus = 12,591 a

Iugerum = 25,182 a

Centuria = 50,364 ga

---

589

Sochiluvchi mahsulot o‘lchovlari

Modius = 8,754 l

Se (mi) modius = 

1

/

2

 modius = 4,377 l

Sextarius = 

1

/

16 

modius = 0,547 l

Hemina = 

1

/

32

 modius = 0,2736 l

Suyuqlik o‘lchovlari

Cyathus = 0,0456 l

Acetabulum = 1 

1

/

2

 siata = 0,0684 l

Quartarius = 3 siata = 0,1368 l

Hemina cotyla = 6 siata = 0,2736 l

Sextarius = 12 siata = 0,5472 l

Congius = 6 sextarius = 72 siata = 3,2832 l

Urna = 4 kongiy = 288 siata = 13,1328 l

Amphora cadus = 8 kongiy = 576 siata = 26,2656 l

Culleus = 20 amfor = 525,27 l

Og‘irlik o‘lchovlari

Libra = 12 unsiy = 327,45 g

Deunx = 11 unsiy = 300, 16 g

Dextans = 10 unsiy = 272,88 g

Dodrans = 9 unsiy = 245,59 g

Bes = 8 unsiy = 218,30 g

Septunx = 7 unsiy = 191,02 g

Semis = 6 unsiy = 163,73 g

Quincunx = 5 unsiy = 136,44 g

Triens = 4 unsiy = 109,15 g

Quadrans = 3 unsiy = 81,86 g

Sextans = 2 unsiy = 54,58 g

Sescuncia = 1 

1

/

2 

unsiy = 40,93 g

Uncia unsiy = 27,288 g

Semuncia = 

1

/

2 

unsi = 13,644 g

Sicilicus = 

1

/

4 

unsi = 6,822 g

Sextula = 

1

/

6 

unsi = 4,548 g

Seripulum = 

1

/

24 

unsi = 1,137 g

Siliqua = 

1

/

144 

unsi

 

= 0,189 g

Rim tangasi 268-yilgacha

As libralis = 12 unsiy = 327,45 g

Semis = 

1

/

2 

ass = 163,73 g

Triens = 

1

/

3

 ass = 109,15 g

---

590

Quadrans = 

1

/

4

 ass = 81,86 g

Sextans = 

1

/

6 

ass

 

= 54,58 g

Uncia = 

1

/

12 

ass = 27,288 g

268-yildan mil.avv. 217-yilgacha

As trientalis = 4 unsiy = 109,15 g

Sestertius = 2 

1

/

2 

assa = 1,09 g

Quinarius = 5 asslar = 2,18 g

Denarius = 10 asslar = 4,37 g

Mil.avv. 217-yildan

As uncialis = 1 unsi = 27,288 g

Sestertius = 4 ass = 1,00 g

Denarius = 16 asslar = 4,00 g

Imperiyaning oltin tangasi

Nummus aureus = 100 sestersiy

Aureus Avgust = 7,96 g

Aureus Mark Avreliyniki = 7,28 g

Aureus Karakallaniki = 6,55 g

So‘nggi imperiya tangalari

Follis = 72 oltin solit = 1 libra = 327,45 g

Follis = 125 kumush miliarens = 1,74 libra = 586,75 g 

---

591

Rim xudolari

1. Yupiter – osmon, chaqmoq va yashin xudosi, Rim bosh xudosi.

2. Yunona – Yupiterning rafiqasi, nikoh va hosildorlik ma’budasi.

3. Yanus – uyga kirish va chiqish, har qanday ishning bosh-

lanish xudosi, ikki yuzli qilib tasvirlangan.

4. Saturn – odamlarni denqonchilikka, uzumchilikka o‘rgat-

gan, mo‘l-ko‘lchilikni beradigan ekinlar xudosi.

5. Mars – urush xudosi, fuqaro jamoasi himoyachisi.

6. Neptun – namlik, dengizlar xudosi, yilqichilik homiysi.

7. Nenirva – donolik ma’budasi, hunarlar va san’atlar homiysi.

8. Venera – sevgi va go‘zallik, hosildorlik ma’budasi.

9. Diana – ov va ovchilik ma’budasi, yovvoyi hayvonlar homiysi.

10.  Merkuriy – savdo, foyda, chorvachilik xudosi, cho‘ponlar, 

savdogarlar, sayyohlar homiysi.

11.  Serera – hosildorlik va dehqonchilik ma’budasi.

12.  Pluton – yer osti dunyosi va o‘liklar xudosi.

13.  Prozerpina – Plutonning rafiqasi, do‘zax, o‘simliklar o‘si-

shi va yer hosildorligi ma’budasi.

14.  Vesta – uy o‘chog‘i va olov xudosi.

15.  Vakx – o‘simlik, uzumchilik, vinochilik xudosi.

16.  Flora – o‘simlik, gullar va o‘smirlik ma’budasi.

17.  Fortuna – taqdir, tasodif, baxt va omad ma’budasi.

18.  Kons – yetilgan non va o‘rim, dono qarorlar xudosi.

19.  Ops  –  Konsning  rafiqasi,  ekinlar  va  mo‘l-ko‘lchilik 

ma’budasi.

20.  Silvan yoki Favn – o‘rmonlar va dalalar xudosi, podalar 

va cho‘ponlar homiysi.

21.  Tellura – yer va hosildorlik ma’budasi.

22.  Vulkan – olov va temirchilik kasbi xudosi.

23.  Termin – chegara, oraliq belgilari xudosi.

24.  Bellona – urush ma’budasi.

25.  Reya Silviya – Rimning afsonaviy asoschilari Romul va 

Rimning onasi.

26.  Bona Dea – ezgu taqdir, hosildorlik ayol ma’budasi, 

ayollarning homiysi.

27.  Sivillalar – afsonaviy bashoratchi ayollar.

28.  Penatlar – uy ombori va u yerda saqlanadigan oziq-ovqat-

lar xudosi.

29.  Lara – oila va xo‘jalik xudosi.

---

592

30.  Manalar – o‘lgan ajdodlarning ilohiylashtirilgan ruhlari, 

hayot bo‘lgan avlodlar homiysi.

31.  Geniy – ezgu ruh, alohida kishining saqlovchisi.

 32. Lemurlar (larvalar) – ajina, hayot bo‘lgan avlodlarni ta’qib 

qiladigan o‘lgan ajdodlarning yovuz ruhlari.

 33. Eskulap – davolash xudosi.