Унсурлари билан боғлиқлиги каби масалалар ўз ифодасини топган

имко-Н-яр-атиб-беради,-------- ---------------
Миллий буржуазия янги шароитда 
халқ оммаси- 
нинг маърифатга интилишини сезиб, ғоявий таъсир во- 
ситаларини ўз қўлига олиш мақсадида ўзларини янги- 
лик тарафдори қилиб кўрсатишга интилган. Мил- 
лий буржуазия мафкурачилари — жадидлар ўз 
газеь
тасини чиқара бошлаган, у орқали фан ва исломни 
яқйнлаштиришга интилиб, пантуркизм ва панисломизм 
ғояларини тарғиб, қилганлар, халқни чоризмга қарши 
чиқишдан огоҲЛантирганлар. Биринчи 
рус инқилоби- 
нинг тарқалишидан қўрққан жадидлар 
рус империа- 
листик буржуазияси билан бирлашиш ва чоризм билан 
иттифоқ 
тузиш йўлларини ахтара бошлаган эди.
М. Беҳбудий ислом ақидаларининг 
иқтисодий ва 
мафкуравий заминида буржуазия партиясини ташкил 
қйлиш ташаббуси билан чиқади. 
Жадидлар пантур- 
кизм ва панисломизм шиорлари остида бутун мусул- 
монларни бирлаштирувчи ягона Мусулмон партиясини 
чоризмга ва рус империалистик буржуазиясига қарши 
курашиш учун эмас, 
балки 
меҳнаткашлар 
орасида 
марксистик мафкуранинг тарқалишига, қарши ташкил 
этишни мақсад қилганлар. 
Бундай биринчи 
сиёсий 
ташкилот 1917 йили март ойида Тошкентда 
«Шўрои 
исломия» номи билан пайдб бўлган ва унинг тевара- 
гида маҳаллий феодал-клериқал 
ва 
буржуазия эле- 
ментлар бирлашган.
Темир йўл транспортининг пайдо бўлиши, тош йўл 
ва ободонлашган 
рус 
шаҳарчаларининг 
қурилиши,
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

қишлоқ хўжалигида баъзи рационал усуллар ва янгв 
экинларнинг жорий қилиниши, деҳқончиликда ва Ҳў- 
нармандчиликда анча такомиллашган қуролларни иш- 
латиш каби ўзгаришлар маҳаллий 
халқларнинг хў- 
жалик-маданий ривожига ва маиший турмуш тарзи- 
га аста-секин ижобий таъсир кўрсата бошлаган. Тош- 
кент, Самарқанд, Фарғона, Жиззах каби шаҳарларда 
бой табақа вакиллари рус турар жой иншоотларига 
ўхшаш ёғоч полли ва кўчага қаратилган ром дераза* 
ли уйлар қура бошлаган. Айрим хонадонларда ёғ чи- 
роқ ўрнига керосин лампалар, сандал ўрнига голланд- 
ча чўян печкалар, самовар, тикув машинаси, европача 
идиш-товоқлар, каравот, стол ва стуллар, рус завод ва 
фабрикаларида 
ишланган қайчи, игна, 
темир сирли 
идишлар, газлама 
вй
бошқа 
буюмлар пайдо бўлган. 
Маҳаллий аҳолининг кййим-кечагида ҳам анча ўзга- 
ришлар рўй берг'ан: камзул ва тик ёқали кўйлаклар, 
бешмет ва резина калишлар, эчки чармли маҳси ўрни- 
га американча фабрика чармидан тикилган лакли этик- 
лар даставвал бой табақалар, кейин бошқалар томо- 
нидан қабул қилинган.
Узгаришлар 
фақат 
моддий-маданий 
соҳадагина 
эмас, халқ оммасининг онгида ҳам рўй бера бошлаган. 
Илғор рус 
маданияти маҳаллий 
аҳолининг оилавий 
муносабатларига ҳам самарали таъсир кўрсатган. Ай- 
ниқса рус аёл врачларининг туб аҳоли билан яқиндан 
алоқада бўлиб, уларнинг ички ҳаётига қириб, мусул- 
мон оилаларини янги турмушга қадам ташлашга йўл 
очиб берганлиги диққатга сазовор.
Аерлар давомида жабр-зулм, оғир ҳаёт, қашшоқлик 
ва нодонликда яшаб келган кенг меҳнаткаш