Universitetining jizzax filiali "psixologiya" kafedrasi "psixologik trening asoslari"

Trening ishtirokchilariga qo'yiladigan talablar 
1. Akkreditatsiya bo'yicha treningda ishtirok etish maqsadi (akkreditatsiya bo'yicha asosiy ish 
va/yoki o'qitish va/yoki maslahat berish maqsadida akkreditatsiya bo'yicha professionallikni tasdiqlash 
yoki akkreditatsiya organi tomonidan jalb etilgan ekspert sifatida tibbiy tashkilotni akkreditatsiya 
qilishda tashqi kompleks baholashni amalga oshirishga ruxsat olish);
2. Belgilangan muddatlarda treningda o'qitishning maqsadli guruhiga qo'yiladigan talablarga 
muvofiqligi to'g'risida ma'lumot taqdim etish (diplom, ish staji, ish joyi, lavozimi, JKda ishtirok etish 
tajribasi va h. k.); 
3. Trening tashkilotchilaridan test sinovlaridan o'tgunga qadar test savollari talab qilinmasligi 
kerak; 
4. Treningni tashkil etuvchilarni treningda ishtirok etishning imkoni yo'qligi haqida imkon qadar 
tezroq xabardor qilish, sababni yozma yoki og'zaki shaklda ko'rsatish. 
5. Shartnoma majburiyatlariga muvofiq o'qitish xizmatlarini o'z vaqtida to'lash. 
2.Guruh psixologik maslahatida maslahatchining o'rni 
1. Guruh psixologik maslahati maslahatchi (bir nechta maslahatchi) va muayyan xususiyatlar va 
mezonlar bilan birlashtirilgan mijozlar guruhi o'rtasidagi terapevtik hamkorlikni anglatadi. Bir 
guruhdagi ishtirokchilarni tanlash mezonlari muayyan guruhdagi konsultativ va terapevtik maqsad va 
vazifalarga bog'liq. 
Guruh ishining o'ziga xos xususiyatlari quyidagi komponentlar orqali ko'rib chiqiladi: 
* ishtirokchilarni guruhga birlashtirish mezonlari; 

---

* guruh ishining fazoviy-temporal va tashkiliy xususiyatlari; 
* maslahatchining guruhdagi o'rni va roli; 
* guruhiy maslahatni qo'llash shakllari . 
2.Ishtirokchilarni guruhga birlashtirish mezonlari bo'lishi mumkin: 
* guruh a'zolari muammolari toifalarining o'xshashligi, guruh shu kabi muammolar yoki tashxislar 
bilan ishtirokchilardan iborat bo'lganda; 
* qarama-qarshi muammo va qiyinchiliklarga duch kelgan ishtirokchilar bir guruhda bo'lishini 
nazarda tutuvchi guruh a'zolarining muammolaridagi xilma-xillik; 
* guruh a'zolari umumiy xususiyatlarining bir xilligi: jins, yosh, ta'lim-tarbiya, shaxs xususiyatlari, 
xulq-atvordagi ko'rinishlar va boshqalar.; 
* guruhdagi heterojenlik, yaxshi o'ylangan turli xil kishilik turlarini, jumladan, tashvishli, sodda, 
tajovuzkor, hissiy zamonaviy, etuk, depressiv va hokazo.; 
* guruhni bosqichma-bosqich shakllantirish, ya'ni muayyan guruh uchun muayyan ishtirokchilarni 
tanlash, bu guruhdagi maqsadlar va guruh dinamikasini hisobga olgan holda, dastlab guruh 2-3 
ishtirokchidan iborat deb hisoblab, guruhning qolgan a'zolari o'z ehtiyojlariga muvofiq tanlanadi; 
* guruhdagi rolli bo'sh o'rinlar, ya'ni ishtirokchining muayyan guruhga qo'shilishi ushbu guruhda 
qanday rollarning mavjud emasligi va mo'ljallangan ishtirokchining tipik xatti-harakati guruh 
ehtiyojlariga javob berishi bilan belgilanadi. 
3.Guruh a'zolarining quyidagi tipik rolli pozisiyalari (rollari) farqlanadi: 
- ota-ona arboblari (qat'iy ota-ona, himoya ota-ona va boshqalar.); 
- jinsiy ob'ekt; 
- empatik odam, hamma narsani tushunadigan "jilet" (nimcha); 
- "o'smir", "bezori", autsayder va boshqalar.; 
- "xotinboz", "mashhum, shum ayol", va hokazo; 
- manfaotdor bo'lmagan sud, adolat posboni va boshqalar.; 
- Snob -"ko'r-ko'rona yuksak jamiyatga mahliyo bo'lib, uning odobi va didiga diqqat bilan taqlid 
qilishni afzal ko'rgan inson", "VIP-ishtirokchi"; 
- "erudit-olim", "professor", "aqlli odam". 
Guruh ishlarini olib borishning quyidagi fazoviy-vaqtli va tashkiliy xususiyatlari mavjud: 
* ishtirokchilar soni: 
- muvaffaqiyatli ish uchun zarur bo'lgan ishtirokchilarning minimal soni-kamida 3-4 kishi; 
- guruh a'zolarining maksimal soni 10-12 nafarni tashkil etadi; 
- guruh a'zolarining optimal soni 8 kishini tashkil etadi, chunki bu: 
= har qanday maxsus guruh texnikasi va mashqlarini amalga oshirish uchun ishtirokchilarni 
miniguruhlarga ajratish; 
= guruh ichida yetarli turli rollarni taqdim etadi; 
= konsultantga guruhda samarali yetakchilikni amalga oshirish va belgilangan maqsadlarga 
erishish uchun guruhni to'g'ri yo'naltirishga imkon beradi; 
= har bir ishtirokchi temporal nuqtai nazardan o'zini ifoda etishga imkon beradi, ya'ni har bir kishi 
o'z muammolarini, bayonotlarini, javoblarini va hokazolarni ishlab chiqish uchun yetarli vaqtga ega. 
*fazoviy-vaqtli va tashkiliy xususiyatlar, shu jumladan: 
- ishtirokchilar uchun joy va xonadagi vaziyat. Jismoniy sharoit yaratish kerak shunda har bir 
ishtirokchi; 
= o'zini qulay va xavfsiz his qilish; 
= boshqa guruh a'zolarini ko'rishi va eshitishi, guruh rahbarini ko'rish; 

---

= u o'z joyini tanlashi mumkin; 
= doira fazoni idrok etishning afzal shaklidir, shuningdek, ishtirokchilar o'rtasida stollarning 
yo'qligi. 
3.