Universiteti voleybol, basketbol nazariyasi va uslubiyati kafedrasi a. A. Pulatov, M. A. Qdirova

Texnikaga oid mashqiar.
Asosiy vazifa — «ikkinchi» uzatish usulining m ukam m alligi va 
sifatini oshirishdan iborat.
1. T o 'p n i tayanch holatda, sakrab, turli balandlik va oraliqdan, 
to ‘r oldida va m aydon ortid an , to 'p g a nisbatan yuzi va orqa tom on 
bilan turgan holatlarda uzatish.
2. Juftlikda o 'z ustiga to 'p uzatish va sherigi xatti-harakatiga 
qarab, to 'p n i balandligi yoki yo'nalishini o'zgartirish.
3. T o 'p n i devorga chizilgan nishonga aniq uzatish va tabloda 
ko'rsatilgan raqam lam i ilg'ab olish.
4. 3 va 2-zo nalar oralig'ida joylashib, to 'p n i 3, 4, 2-zonalarga 
uzatish. Bu m ashqiar m a ’lum signallarga m os bajariladi.
Y uqorida qayd etilgan m ashqlarni nazariy bilim lar bilan birga 
o'zlashtirish to ‘p uzatishda individual taktik harakatlarni m uk am ­
mal egallash im koniyatini yaratadi.
73

---

Taktikaga oid mashqlar.
B unday m ashqlarning m ohiyati shu nd an iboratki, sh u g 'u l- 
lanuvchilarga tak tik h arak at usulini tan lash va uning sam ara- 
dorligini baholash sharoiti yaratiladi.
1. 0 ‘y in c h i 6 (5, l) - z o n a d a jo y la sh a d i, u n in g sherik lari 
(hu ju m ch ilar) 4 ,2 -z o n ala rd a , bog'lovchi (to 'p uzatib beruvchi)
3 -z o n a d a joy lashadi. R aqib o 'y in c h i qarshi m a y d o n d a n , t o 'r
u stid an o 'z i tashlag an to 'p n i ikki q o ‘l bilan uzatib , tay an ch
h o la td an yoki sakrab zarba bilan 6 -zo n ag a y o ‘llaydi. T o ‘pni 
baland yoki past kelishiga q arab, 6-zonadagi o ‘yirtchi 4 yoki 2- 
zo n ag a b ird an ig a zarbaga to 'p uzatadi yoki 3 -z o n a d a tu rg an
bog'lovchi o 'y in ch ig a uzatadi. Q arshi m aydondan y o ‘llaniladigan 
to ‘pning balan d-p astligi, tezligi yoki sekinhgi o ld in d an m a lu m
bo 'lm ay di.
A ynan shu m ashq o rq ad a 6 -zo n ad a jo y lash g an o 'y in c h in i
5 va 1-zo nalarda joylashgan holatda bajariladi.
2. Q ayd etilgan m ashqlar qarshi m aydonda joylashgan 2 ta 
to ‘siq q o ‘yuvchi o ‘yinchilar ishtirokida bajariladi.
3. A ynan shu m ash q lar 3 ta t o ‘siq q o 'y u v ch i o 'y in c h ila r 
ishtirokida bajariladi.
4. «B irinchi» t o ‘pni u zatu v ch i o ‘yinga 6, 5, 1-z o n a la rd a
joylashadi. Q arshi m aydondan to ‘p turli tezlikda, balandlikda va 
yo'n alishd a favqulodda uzatiladi. Bog'lovchi o'y inch i navbatm a- 
navbat 1, 6, 5-zonalardan to ‘p oldidagi zonalarga (2, 3, 4) chiqadi.
6, 5, 1-zo nalarda (galm a-gal) o'yinchi «birinchi» to 'p n i bog'lovchi 
o ‘yiniga aniq va sifatli uzatadi.