Умурзоқов, А. Тошбоев

Қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари етиштиришнинг илғор

технологиялари
Қишлоқ хўжалиги ерларига ишлов беришнинг бизга одат бўлиб қолган усули – тупроқдаги ҳайвонот дунёсига, чувалчанглар, қўнғизларга ва бошқа микроорганизмларга ўзининг салбий физик таъсирини кўрсатмоқда. Фермерлар 49 йилга ижарага олган ерининг экологик ҳолатига: тупроқ унумдорлиги, сувдан фойдаланиш даражаси ҳамда технологик жараёнларининг ўз вақтида бажарилишига жавобгар эканлигини инобатга олган ҳолда, қишлоқ хўжалик маҳсулотларини етиштиришнинг илғор, тежамкор технологияларини тарғиб қилиш бугунги долзарб масалалардан ҳисобланади.
Шудгорсиз экиш, ерга ҳеч қандай механик ишлов бермаслик ва одатда, олдиндан гербтцит моддаларини ишлатиб ўсимликларни экиш, баъзида эса уруғларини тўғри жойлаштириш учун кичик ғоваклар ҳосил қилишдир.
Ерга минимал ишлов бериш бўйича тадқиқотлар дастлаб АҚШ, Янги Зеландия ва Шотландияда ўтказилган. «Ай-Си-Ай» фирмаси 1961 – йилда «паракват» қўллаш билан шудгорсиз экишни тавсия қилишдан олдин иложи борича, ҳал қилиш лозим бўлган муаммолардан бири тупроқ билан бириккандан сўнг, кучини йўқотиб, парчаланиб кетувчи гербитцитнинг қўлланилиши ердаги ўсимликларни нобуд қилиш билан бирга, тупроққа механик ишловсиз тўғридан-тўғри экиш имконини беришини аниқлаган.
Республикамиз шароитида сув-ер ресурсларини тежаш технологияларидан бири бу буғдой ва пахтани пуштага экиш технологияси ҳамда ирригация тизимини такомиллаштириш (латокларни қўллаш) дир.
Фермерликни ривожлантиришнинг асосий йўналишларидан бири ер ва сув ресурсларини тежашда ҳар бир м² ер майдонига сарфланадиган харажат ва олинадиган фойда миқдорини оширишдир. Йил давомида иссиқхонадан фойдаланиш билан гуллар етиштириш, узум етиштириш, гидрофонда ҳар хил маҳсулот етиштириш ва бошқалар.
Юқорида келтирилган усул ва услублардан ташқари, маслаҳат бериладиган иш юритиш технологияларидан бири бу аралаш экинлар ҳамда бир вақтнинг ўзида чорвачилик билан паррандачиликни ҳам ривожлантиришдир.