Умурзоқов, А. Тошбоев

Суғориш. Суғориш меъёри ва сони иқлим ҳамда тупроқнинг шароитига, ғўзанинг ривожланиш муддатларига қараб белгиланади. Масалан, механик таркиби енгил (қумли ва қумлоқ) тупроқларда ғўза гуллашга қадар гектарига 500-600 м³, гуллаш-кўсак тугиш даврида 700-800 м³, механик таркиби оғирроқларда 600-700 м³ ва 800-900 м³, сизот сувлари чуқур жойлашган тупроқларда 700-800 м³ ва 1000-1100 м³, сизот сувлари яқин жойлашган тупроқларда 700-900 м³ сув сарфлаб суғорилади.
Вегетация даврида ғўза 3-12 марта суғорилади. Масалан, ер ости суви юза (80-120 см)да жойлашган бўлса, 3-4 марта суғориш кифоя. Агар у чуқур (18-20 м) жойлашган бўлса, 9-12 марта суғорилади.
Тупроқнинг юза қатлами тош, шағал ва қум билан қопланган бўлса, тез-тез ва кўп марта сув берилади. Ғўзанинг мавсумий суғориш миқдори ҳар гектарга 288-11 000 м³ бўлади. Пахта йиғим–терими. Йиғим-терим мавсуми бошланишдан 10 кун илгари йўллар, кўприклар, хирмонлар, бостирмалар таъмирланиши, тош-торозилар, этаклар ва бошқалар тайёр бўлиши шарт. Ўқариқлар кўмилади. Терим машиналарининг қайтиш майдонларидаги ғўзалар 8 м кенгликда ўриб четга чиқазилади ва ўрни НГ-40 грейдери ёки Д-606
бульдозерида текисланади.
Биринчи машина теримига мавжуд кўсакларнинг камида 60 фоизи очилганда киришилади. Пахта ХВА - 1,2, ХВВБ – 1,8 ва ХНП – 1,8 маркали машиналарда териб олинади. Орадан 12-15 кун ўтгач иккинчи машина терими ўтказилади. Ундан сўнг эса УПХ- 1,5 Б кусак чивиш машиналари юргизилиб дала тозаланади.
Ўзбекистон Республикаси ер юзида жойлашишига кўра, чўл минтақаси ҳамда тоғ олди ва тоғликлардан иборат бўлган чўл-дашт минтақасидан ташкил топган. Уларнинг иқлим шароити, рельеф тузилиши, ўсимликлар олами ва тупроқларининг тарқалиши маълум қонуниятларга асосланган. Шуни назарда тутган ҳолда республика ҳудуди шимолий, марказий ва жанубий тупроқ-иқлим минтақаларига ажратилган.
Булар марказий (Тошкент вилояти, Фарғона водийси) жанубий (Сурхондарё, Қашқадарё вилоятлари) ва шимолий (Қорақалпоғистон Республикаси, Хоразм вилояти) минтақаларидир.
Кузги ишлар марказга нисбатан жанубда 15-20 кун кейин, шимолда 10-15 кун олдинроқ, баҳордаги ишлар эса аксинча жанубда 15-20 кун илгари ва шимолда 10-15 кун кейинроқ бошланишини ҳисобга олиш лозим. Ўсув даврида бажариладиган ишлар ҳам худди баҳордаги ишлар каби амалга оширилади.