Umurtqalilar

Oyoqlar skeleti va ularning kamarlari
Quruqlikda yashovchi to'rtoyoqli umurtqali hayvonlarda


yelka kamari asosan kurak, korakoid va o'mrov suyaklaridan tashkil topgan. Sutemizuvchilarda esa yelka kamarining ayrim suyaklari rivojlanmagan. Ulaming yelka kamari kurak va in­ gichka o ‘mrov suyaklaridan tashkil topgan (113-rasm). Tulki­ larda faqat kurak suyagi bo'ladi, o'mrov suyagi bo'lmaydi.
113-rasm. Tulkining yelka kamari va oldingi oyoqlari skeleti:
1-kurak suyagi, 2-kurak toji, 3-akromial o‘simta, 4-bo‘g‘im chuqurchasi, 5-korakoid o‘simtasi, 6-yelka suyagi, 7-tirsak suyagi, 8-bi- lak suyagi, 9-bilaguzuk suyaklari, 10-kaft suyak­ lari, 11-barmoq falangalari.


Kurak suyagi sutemizuvchilar uchun xarakterli uchburchak plastinka shaklida bo'lib, uzunasiga ketgan baland toj va toj- ning uchida akromial o'simtasi bo'ladi. Kurakning distal (pastki) uchida yelka suyagi uchun bo'g'in yuzasi ham bor. O'mrovning bir uchi tog'ay yordami bilan kurakka (akromial o'simtasiga) va ikkinchi uchi to'sh dastasiga birikadi. Korakoid suyagi sut emizuvchilarning ko'pchiligida embrion rivojlanishdagina bo'lib, keyinchalik kurakka korakoid o'simta shaklida qo'shilib ketadi. O'mrov suyagi tulkilar singari ko'plab yirtqichlar, tuy- oqlilar, xartumlilar va kitsimonlarda ham bo'lmaydi. Ko'pchilik xaltalilar, hasharotxo'rlar, qo'lqanotlilar, primatlar, kemiruv- chilar va tovushqonsimonlarda o'mrov suyaklari yaxshi rivoj­ langan. Datslabki sutemizuvchilarda esa korakoid suyagi ham rivojlangan bo'ladi.