Umurtqalilar

Oldingi oyoqlar skeleti yelka, bilak va oyoq kafti bo'lim­ laridan iborat. Yelka bo'limdagi yelka suyagi uning proksi-


mal (yuqori) uchida kurakning bo‘g‘in yuzasi bilan qo'shiladigan yumaloq boshchasi bor. U distal (pastki) uchidagi bloksimon o ‘simta orqali bilak bo'limi bilan qo'shiladi. Bilak bo'limi tirsak va bilak suyaklaridan tashkil topgan. Oyoq kafti uchta kenja bo'lim: bilaguzuk, kaft va barmoq falangalaridan
vujudga kelgan.
Chanoq kamari juft nomsiz suyakdan iborat. Nomsiz suyak embrion rivojlanishi davrida uchta tipik elementlaming — yonbosh, quymich va qov suyaklarining qo'shilishidan hosil bo'ladi (114-rasm).


114-rasm. Tulkining chanoq kamari (pastki tomondan ko'rinishi):
1-nomsiz suyakning yonbosh bo‘limi, 2-nomsiz
suyakning quymich bo‘limi, 3-nomsiz suyakning qov bo‘limi, 4-quymich kosasi.


Bu suyaklarning birikkan joyida son su­ yagining chanoqqa qo'shilishi uchun quy- mich kosa bor. Sutemizuvchilarning chanog'i berk bo'ladi, chunki quymich
suyagi bilan qov suyaklari o'zaro o'rta chiziq bo'ylab qo'shilib ketadi.
Keyingi oyoq ham oldingi oyoq singari uchta: son, boldir va oyoq kafti bo'limlaridan tashkil topgan (115-rasm).
115-rasm. Tulki orqa oyog‘ining skeleti:
1-son suyagi, 2-tizza kosasi, 3-katta boldir suyagi, 4-kichik boldir suyagi, 5-tovon bo‘limi suyaklari, 6-oyoq kafti bo‘limi suyaklari, 7-bar- moq falangalari, 8-to‘piq suyagi, 9-tovon suy­ agi.