Umumiy mavzu: Fermentlarni tuzilishi, хоssalari va funktsiyalari

rivojlanishi
 
↑ Faollanadilar 
→ 
 sGMF 
↓ 
Glikogenoliz lipoliz proteoliz 
↓ ↓ 
Keton tanacha glyukoneogenez 
ingibirlanadi 
(I
R) 
G
S 

---

231 
 Bez funktsiyasini buzilishi 
Giperinsulinemiya
– 
insulinni 
ishlab 
chiqaradigan 
hujayrani 
shikastlanishidan (insuloma) va insulinni miqdorini ko‘paytirganda kuzatiladi. 
Bunda yuqorida aytilgan metabolik o‘zgarishlar kuchli bo‘lib, gipoglikemiyaga 
olib keladi. Oldini olish uchun glyukoza va giperglikemiyani keltirib 
chiqaradigan gormonlar ishlatiladi. 
Insulin yetishmovchiligida
– qandli diabet rivojlanadi. Qandli diabet 2 xil 
ko‘rinishda bo‘ladi. 1. Insulin bilan bog‘liq formasi (IZSD) – insulinni sintezi va 
sekretsiyasi pasayganda kelib chiqadi; 2. (INZSD) – a) qonda erkin holdagi 
insulinga nisbatan bog‘liq formadagi insulinni miqdori oshib ketadi, natijada 
glyukozani faqat yog‘ to‘qimasi o‘zlashtirib, undan yog‘larni sintezlaydi; b) 
Insulinni retseptorlarini miqdori kamayishi, yoki defektli retseptor va insulin 
sintezlanib retseptor va insulin kompleksi hosil bo‘lmaydi 
Diabetda katabolik jarayonlar anabolik jarayonlardan ustunlik qiladi 
glyukozani o‘zlashtirilishi pasayganligi tufayli lipoliz oshib ketadi, bunda qonda 
yog‘ kislotalarni, glitserinni, xolesterinni miqdori oshadi va ular qon bilan 
siydikka chiqa boshlaydi. Qondagi keton tanachalar pH ni pasaytirib 
organizmga jiddiy ziyon keltirishi mumkin. 
Glyukogon
– Mm = 3485 bo‘lgan oqsil, 29 ta aminokislota qoldig‘idan 
iborat. A – hujayralarda proglyukogon sintezlanadi, u 37ta aminokislotadan 
tuzilgan bo‘lib, proteazalar yordamida gidrolizga uchrab faol glyukogonga 
o‘tadi. Glyukogonni sekretsiyasi qonda Ca
2+
va argininni miqdori oshganda 
ko‘payadi, glyukoza va samotastatin ta‘sirida kamayadi.