Umumiy kimyodan masalalar echish metodlari

Teskari proportsional bog’liqlik bilan masalalar yechish

Misol. 20% 200 g NaOH eritmasidan necha gramm 5% eritma olishga bo’ladi?
Yozishning qisqartilgan shakli:
Dastlab eritmada NaOH-20% Olingan eritmada NaOH-5% Dastlab eritmada m-200 g Olingan eritmada m₁-?
Yechish ning rejasi:

1. 
   eritmalarning massa miqdori va ularning kontsentratsiyalari orasidagi o’z-ora bog’liq qanday?
   
2. 
   proporsiya tuzi shva uni yechish Yechish ning yo’li:
   

20% eritmada 200 g bor 5% eritmadan x g olindi
Eritmani suyiltkanda kontsentratsiyasi kamayadi va eritma miqdori ortadi. Shuning uchun bu yerda teskari proportsional bog’liq bo’ladi, demak x:200=20:5
x  ^{200  20}  800 г
5

Javob: 800 g 5% eritma olish mumkin.

5. Birlikka keltirish usuli bilan masala yechish

Bu usulda hisoblash, moddaning berilgan miqdorida, o’lcham birliklarining miqdorini yoki teskari, o’lcham birligidagi moddaning miqdorini aniqlashga olib kelinadi.
Bu usul bilan masala yechish proporsiya usuli singari amallarga olib keladi, lekin uni bajarishga ketgan vaqt qisqa bo’ladi. Bu usul logik o’ylash jarayoni rivojlangan yuqori sinf o’quvchilari uchun mo’ljallangan.
Misol. Spirtning formulasi C₂H₆O.
Agar, bunda 22 g CO₂ hosil bo’lsa, necha gramm-molekula spirt yongan? Cpirt yonish reaksiyasi qo’yidagicha yuradi:

C₂ H ₆ O 3O₂
122616
46
 2CO₂
212162
88

• 
  3H ₂ O
  

Masalaning shartini tallash:
44 g CO₂ 1 g-m tuzadi, demak, 1 grammdagi gramm-molekulaning miqdori 44 esa

kam
^{ 1 } , 22 g da -22 esa ko’p bo’ladi:

 ₄₄ 

 