Umumiy fizika kursidan masalalar to’plami

Yorugʻlik difraksiyasi 
874.
Davri 
d=14 mkm
boʻlgan difraksion panjaraga monoxromatik yorugʻlik 
toʻlqini normal tushadi. Panjaradan 
L=2,0 m
masofada joylashgan ekrandagi 
ikkinchi va uchinchi tartibli spektrlar orasidagi masofa 
s=8,7 cm
. 
Tushayotgan yorugʻlikning toʻlqin uzunligi qanday? 
875.
Har millimetrda 500 shtrixga ega boʻlgan difraksion panjaraga toʻlqin 
uzunligi 
λ=520 nm
boʻlgan monoxromatik yorugʻlik normal tushadi. 
Kuzatilishi mumkin boʻlgan 
k
max
eng katta tartibni aniqlang. 
876.
Nimaga dispersion spektrda qizil nurlar eng kichik ogʻishga uchraydi, 
difraksion spektrda esa – binafsha nurlar? 
877.
Davri 
d=2,0 mkm
boʻlgan difraksion panjaraga 
λ=500 nm
toʻlqin uzunlikli 
monoxromatik yorugʻlik toʻlqini tik tushadi. Panjara ortiga fokus masofasi 
F=50 cm
boʻlgan yigʻuvchi linza qoʻyildi. Ekranda tiniq difraksion spektrni 
olish uchun uni qayerga joylashtirish kerak? Ekrandagi uchinchi tartibli 
maksimum bilan markaziy maksimum orasidagi masofa qanday? 
878.
Agar oq yorugʻlik manbai, difraksion panjara va ekran ular orasidagi masofa 
oʻzgartirilmasdan havodan suvga tushirilsa, difraksion spektr koʻrinishi 
qanday oʻzgaradi? Difraksion spektrni olishda panjara ortiga yigʻuvchi linza 
qoʻyilgan holni ham koʻring. 
879.
Yorugʻlik davri 
d=4,0 mkm
boʻlgan difraksion panjaraga yorugʻlik filtridan 
oʻtib tik tushadi. Yorugʻlik filtrining oʻtkazish oraligʻi –
λ
1
=500 nm
dan 
λ
2
=550 nm
gacha. Har xil tartibli spektrlar bir-birini toʻsib qoladimi? 
880.
Toʻlqin uzunligi 
λ
boʻlgan yorugʻlik davri 
d
boʻlgan difraksion panjaraga qiya 
tushadi. Tushish burchagi 
α
. Difraksion maksimum va difraksion panjara 
tekisligining normali orasidagi 
φ
burchakni aniqlovchi formulani yozing. 
873-masalaga. 

---

137