Umidismoilov


BILIB OLGIN KO'PAYTIRISH SIRINI



Download 462,55 Kb.
Pdf ko'rish
bet2/22
Sana01.02.2022
Hajmi462,55 Kb.
#423161
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   22
Bog'liq
Ўйнаб топ ва ўйлаб топ

BILIB OLGIN KO'PAYTIRISH SIRINI, 
MATEMATIK М О ' ЛгАГЧШС BIRINI 
1. Barmoqlarda ko'paytirish 
a) 5 dan katta b o ' l g a n bir xonali sonlarni 
ko'paytirish. 
5 dan katta bo'lgan bir xonali sonlarni barmoqlar 
yordamida ko'paytirish uchun birinchi ko'paytuvchi 
5 dan nechta ortiq bo'lsa, birinchi qo'lingizda 
shuncha barmoq bukiladi. Ikkinchi ko'paytuvchining 
5 dan ortiq qismi ikkinchi qo'lingizda bukiladi. Ikkala 
qo'lingizdagi bukilgan barmoqlar birgalikda 
o'nliklarni bildiradi, bukilmay qolgan barmoqlar 
birliklarni bildirib, ularni o'zaro ko'paytirib 
o'nliklarga qo'shiladi. 
Masalan, 7 ni 8 ga barmoqlar yordamida 
ko'paytirish kerak bo'lsin. Buning uchun 7 soni 5 
dan 2 ta ortiq bo'lgani uchun chap qo'lda 2 ta 
barmoqni bukamiz. 8 soni esa 5 dan 3 ta ortiq 
b o ' l g a n i uchun o ' n g q o ' l d a 3 ta b a r m o q n i 
bukamiz. Bukilgan barmoqlar yig'indisi 2+3=5 
bo'ladi. Bu o'nliklarni bildirgani uchun 5 ta 10 lik 


50 bo'ladi. Endi chap va o'ng qo'ldagi bukilmay 
q o l g a n b a r m o q l a r s o n i n i , y a ' n i 3 ni 2 ga 
ko'paytirib, 3 2 = 6 ni 50 ga qo'shamiz. 
7 8=50+6=56 
b) 9 ga ko'paytirish. 
R a q a m l a r n i b a r m o q l a r y o r d a m i d a 9 ga 
ko'paytirish shunday soddaki, uni istagan bola bir 
zumda ilg'ab olishi mumkin. 
Birorta raqamni 9 ga ko'paytirish uchun chap 
va o'ng qo'lni barmoqlar yoyilgan holda birga 
tutib, chap tomondan 9 ga ko'paytirilishi kerak 
bo'lgan raqam sanalib oxirgi barmoq bukiladi. 
Bukilgan barmoqdan chapdagi barmoqlar soni 
o'nlikni, o'ngdagisi birliklarni bildiradi. 
Masalan, 6 ni 9 ga ko'paytirish uchun chap 
tomondan sanalib, oltinchi barmoq bukiladi. 
Bukilgan barmoqdan chapda joylashgan 5 ta 
barmoq o'nlikni, o'ngdagi 4 ta barmoq birlikni 
bildiradi. Bu esa natija 54 bo'ladi, demakdir. 

Download 462,55 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   22




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish