139.
a,
ъ
, c, d
va
e
sonlari berilgan bo'lib, ular
uchun ushbu
a :с =
5 :9,
b:d = - : - , e:d =
l : 2 - ,
b:c =
3 : 4 -
5 3 2 2
tengliklar bajarilsa va
Ъ + с
=1
5
ekani ma'lumbo'lsa,
shu beshta sonning yig'indisini toping.
140.
Uchta turli raqamdan tuzilgan hamda bittasi
ham nolgatengbo'lmagan oltita ikki xonali sonning
yig'indisi shu raqamlar yig'indisidan 22 marta katta
bo'lishini isbotlang.
(Misol. 5,4,7; 54+57+47+45+75+74=22(5+4+7).
JAVOBLAR
1
.9 + 8 + 7 + 65 + 4 + 3 + 2 + 1
3.888 + 88 + 8 + 8 + 8 = 1000
5.
3
5
- 3 = 27 - 3 = 24
7.
6 • 6 - 6 = 30
222
9.
f
-111
11.
3
3
+ 3 + 3 : 3 = 31
13.
I l l - 11 = 100
15
.33 3 + 3 : 3 = 100
17
.27 32.
19.
324 57.
21.
66 111.
23
.415 382.
25.
292 211.
49
27. 52650 : 325.
29.1089700 : 12.
31.
33. 2 6 4
2
= 69696
35. 85679 + 85679= 171358
37.
39. KU - tub son boiganda 83-8-3=1992
KU - murakkab son bo'lganda 72-72=1008
41.
43. a) 15.37=555 yoki 37.21=777
b) a = l ; v=9; s=8.
45.
a)
47.
49.
51.
53.
51
50
55.
57.
59.
61. g) 12 ta gugurt donasidan kub yasang. Uning
yon yoqlari 6 ta kvadrat bo'ladi.
63.
65.
67.
69.
71.
52
53
73.
75.
77.
79.
N nuqtani
CN = ^AC
shart bajariladigan qilib
tanlab olamiz. Shunda
=^
S
&ABC
bo'ladi. Xuddi
54
shunday,
p
nuqtani
PB = ^-AB
f
. Q
nuqtani
1
AP
QN = -AN
va
к
nuqtani
KP = —
shartlari
bajariladigan qilib olamiz.
I
81.
r
83.
Agar plastinka b o ' l a g i d a plastinka
chegarasining kamida uchta nuqtasi saqlanib qolgan
boisa, uni qog'ozga ko'chirib, shu uchta nuqtadan
o'tuvchi aylananing О markazini topib olish mumkin.
Aylananing radiusi plastinka radiusiga teng bo'ladi.
55
Bu radiusni hatto hisoblash ham mumkin (Topilgan
uchta nuqtani tutashtirib, uchburchakka tashqi
chizilgan aylananing radiusi sifatida).
85. Bir xil rangdagi shtrixlangan figura bitta
bo'lakni bildiradi.
87.
89.
91.
93.
57
95.
2178 4=8712
97.
101-10
2
=1
99.
So'ralayotgan sonni
ab=lOa + b
deylik.
Shartga ko'ra,
(a + b) + (a-b)
2
= \0a + b,
bundan
(a-b)
2
= 9a.
Ko'rinib turibdiki,
9 a
to'la kvadrat bo'lishi kerak.
U holda
a
=1, =4, =9 hollari bo'lishi mumkin.
;
Bulardan foydalanib so'ralayotgan sonlar 14 va
90 bo'lishi mumkinligi kelib chiqadi.
101.
41
2
=168b
103.
Ketma-ketlikning yozilishiga e'tibor
bersangiz, har bir keyingi son o'zidan oldingi sonning
ikkilanganiga 3 ni qo'shish bilan hosil bo'lganini
payqaysiz. U holda * o'rnidagi son 157 bo'ladi.
107.
4104.
109.
41.
111.
Birinchi kundan keyin sayyoh bosib o'tishi
uchun butun yo'lning 2/3 qismi qoladi. Ikkinchi
kundan keyin qolgan yo'lning yana 2/3 qismi, butun
yo'lning esa _2
2
__
±
qismi qolgan. Uchinchi
з ' з 9
58
kundan keyin esa, yana qolgan yo'lning 2/3 qismi
butun yo'lning esa f • f • f =
-§f
qismi qolgan.
Shunday qilib, 32 km masofa butun yo'lning 8/27
qismini tashkil qilar ekan, Bundan butun yo'l 108
km ekani kelib chiqadi.
1 1 3 .
- u 0>0
2
У
0fi
2
0,0
2
laming yig'indisi diametrlar yig'indisi bo'lib,
har bittasi 0,0
2
yoydan kichik. Bundan katta aylana
uzunligi diametrlar yig'indisidan katta bo'lishi kelib
chiqadi.
115.
Berilgan kvadratning tomoni, doiraning
radiusi r bo'lsin. U holda shartga ko'ra
пг = л т 2
.
Kvadratga ichki chizilgan doiraning radiusi r = f ga,
doiraga ichki chizilgan kvadratning tomoni
Гл
/2 g
a
59
teng. U holda ichki chizilgan figuralarning yuzlari mos
2
ravishda ^— va 2
r 2
ga teng bo'ladi. a
2
= ят
2
b o ' l g a n i d a n foydalanib,
a
1
ni
m
2
bilan
2 2
2
almashtiramiz, s o ' n g r a va 2 2- larni
2 2 T
taqqoslaymiz. —
> 2 т ,
ya'ni ichki chizilgan
doiraning yuzi ichki chizilgan kvadratning yuzidan
katta ekan.
117.
99-masalaga qarang.
119.
a - b = 5
va
F =
5 deb olib,
a =
va
b — J
ekanini topamiz.
121.
18.
9
3
123.
-g va
-J
•
60
125.
7641-1467=6174.
127.
129.
131.
11
24
7
20
3
4
12
25
8
16
17
5
13
21
9
10
18
1
14
22
23
6
19
2
15
П
M
К
Л
л
К
м
П
M
П
л
К
к
л
п
м
4
3
8
9
5
1
2
7
6
133.
26 va 24.
135.
999.
137.
1, 2, 3.
139.
34
MUNDARIJA
So'z boshi 3
Bilib olgin ko'paytirish sirini, matematik mo'jizaning birini 5
O'yla, izla, fiklab ol topqirlik ilmini, raqamlar orasiga qo'ygin zarur
belgini 13
Yulduzchalar o'rnida bordir qandaydir raqam, topib qo'ysang o'rniga
quvonarsan bir olam ; 15
Rebuslarni ochishda, ortar har dam fikrlash, Ilm uchun jumboqni
ochishga doim kurash 18
Olib gugurt donasia shakllarni almashtir, bekorchi bo'lib yurma,
bo'sh o'tirma, bosh qotir 22
Geometrik shaklda ko'pdir juda muammo, hal qila olsang darhol
ishlaring bo'lar a'lo 33
JAVOBLAR 49
62
U M I D I S M O I L O V
O'YNAB T O P V A O'YLAB T O P
Matematik boshqotirmalar
Muharrir
D . M I N G B O Y E V A
Rassom
B. M U H A M E D O V
Tex. muharrir
Ye. D E M C H E N K O
Musahhih
A. TOJIYEV
Kompyuterda sahifalovchi
A . M A T O C H E N K O
Do'stlaringiz bilan baham: |