Ulıwma orta bilim beriw mektepleriniń 7-klası ushın sabaqlıq

1. Bul abzaclarda qızıl menen boyalǵan sózlerdiń qaysıları kelbetlikke, 
qaysıları kelbetlik feyilge kiretuǵınlıǵın anıqlań. Kelbetliklerdi ajıratıp, mánilerin 
hám qurılısı boyınsha kelbetliktiń qaysı túrine kiretuǵınlıǵın aytıń. 
3-tapsırma
Tómendegi ózlestirilgen sózlerdiń mánilerin bilip alıń. Bul atamalardıń 
jazılıwı hám aytılıwına itibar qaratıń. 
Insekticidler 
– mayda qurt-qumırısqalardı joq qılıw ushın qollanılatuǵın 
ximiyalıq elementler.
Gerbicidler
– jabayı shóplerdi joq etiw ushın qollanılatuǵın ximiyalıq elementler.
Patogen 
– keselliklerdi keltirip shıǵaratuǵın organizmler (viruslar, bakteriyalar, 
parazitler).
Mikroorganizmler yamasa mikroblar
– bir kletkalı mikroskopta kóriniwshi 
tiri jaratılıslardıń úlken toparı. Olarǵa viruslar, bakteriyalar, ashıtqılar, mikroskopiyalıq 
suw otları kiredi. 
Virus
(lat. záhár) – tek ǵana tiri kletkalarda kóbeyip, ósimlik, haywan hám adamda 
juqpalı keselliklerdi qozǵawshı mikroorganizmler.
Bakteriya 
– topıraq, suw hám basqa da orınlarda tarqalǵan bir kletkalı 
mikroorganizmlerdiń úlken toparı. 
Infekciya
(lat. juǵıw, záhárlew) – virustıń adam yamasa haywan organizmine 
kiriwi, kóbeyiwi hám adam menen virus ortasında óz ara quramalı múnásibettiń júzege 
keliwi nátiyjesinde payda bolǵan qubılıs.

---

89
Antitela 
– immunitetti payda etiwshi elementler. 
Antibiotikler (
anti-qarsı, bio-ómir) – túrli mikroblardıń ósiwin hám rawajlanıwın 
toqtatıwshı organikalıq elementler
Mikrobiolog
– mikroorganizmlerdiń tábiyatı, olardıń túrleri ústinde izertlewler 
alıp barıwshı biolog.
(Enciklopediyalıq sózlikten)
 4-tapsırma