Ulıwma orta bilim beriw mektepleriniń 7-klası ushın sabaqlıq

Qızıl menen berilgen sózlerdiń mánilerin aytıń.

---

86
Bir kúnleri báhár kelip, onıń padasındaǵı qoylar qozılay baslaptı. Endi 
biyshara Saqtıń moynındaǵı miyneti onnan beter artıptı. Ol tań azannan keshke 
shekem olardıń izine erip júrip, kúndi 
bir
dem almay ótkeredi eken. 
Usınday
azaplı kúnlerdiń birinde ol qattı sharshap uyqılap qalıptı. Sol kúni qoylarǵa qasqır 
shawıp, Saq ornınan turıp baraman degenshe, birtalay qoy menen qozı qasqırǵa 
jem bolıptı. 
Birtalay malınan ayırılǵan Saqtıń ákesi ógey ananıń azǵırıwı menen balanı 
jazalawdı oǵan tapsırıptı da, ózi bir aylıq saparǵa ketipti. Baladan qalay qutılıwdı 
bilmey júrgen ógey anaǵa bul júdá qol kelip, ol duwa oqıp, balanı sol waqıtta 
námálim 
bir haywanǵa aylandırıp jiberipti. Endi ógey ana onı úyden quwıp salayın 
dese, túri qasqırǵa megzep ketetuǵın bul haywan úydi aylanshıqlap ketpeytuǵın 
qusaydı.
Aradan bir ay ótip, Saqtıń ákesi sapardan qaytıp kelipti. Ol úyine jaqınlaǵanda 
bayaǵı 
haywanǵa aylanǵan bala onıń aldına juwırıp shıǵıp, onıń ayaqlarına 
súykenip, qańsılaptı. Sonda jaman hádiyseniń bolǵanın sezgen ol dárriw hayalınan 
balasın soraptı. Hayal oǵan:
1. Qızıl menen berilgen sózlerdi mazmunın saqlaǵan halda almasıqlarǵa 
ózgertiń. 
2. Gáplerden tirkewishlerdi tawıp, olardıń ózi qatnaslı sóz benen berip 
turǵan mánisin anıqlań. 
– Shabazım, sen óziń maǵan onı jazalawdı tapsırǵan ediń, – depti.
– Saǵan balamdı jazalawdı tapsırǵan men aqmaq ekenmen, – depti.
Endi balasın óz halına qaytarıwdıń sharası joqlıǵın bilgen jańaǵı kisi 
haywanǵa aylanǵan balasın qushaqlap otırıp, «i-i-y» dep ún salıp jılaptı.
Sonnan baslap adamlar bul adamǵa sadıq, jaqın járdemshi haywandı «Iyt» 
dep atay baslaptı. 
(Qaraqalpaq folklorı)