Ulıwma orta bilim beriw mektepleriniń 7-klası ushın sabaqlıq

kóredi.
2. Turımbet Jumagúlge 
jaman kózi menen
qaradı. 
3. 
Keńeytilgen aǵza
hal feyil, kelbetlik feyil hám atawısh 
feyilleriniń basqarıwındaǵı feyil toplamları arqalı bildiriledi. Mısalı:
1. 
Bul jerden shıqqalı
udayı kún-tún jol júrdik. 2. Mashina taqırlıqta 
jel 
menen jarısqanday
zımıraydı (Ó. X.). 3. 
Dáryanı jaǵalap júrip kiyatırǵan
Tilewmuratovtan ol biyxabar edi (K. S.). 
Tapsırma 1.5.
1. Birinshi gáptiń bas aǵzaların tabıń. 
2. Qızıl menen berilgen sózlerdiń mánilerin aytıń. 
 
Tapsırma 1.6.
 
Gáplerdi gáp aǵzalarına tallań, olardıń dúzilisine qaray 
qaysı túrine kiretuǵınlıǵın aytıń. 
Áyyemgi zamanlarda, Jayhun-Sayhun tamanlarda, dáryanıń Aral teńizine quyar 
jaǵasında baǵları miywege malınǵan, eginleri oǵırı pitik bir el bolıptı. Ol jurtta jasawshı 
hámme teńdey atızǵa shıǵıp miynet etedi eken.
Qońsı eldiń patshası bunı qızǵanıp elin basıp alıwǵa háreket etejaq eken. Onıń 
bir ayrıqshalıǵı, qaysı elge hújim jasamaqshı bolsa, dáslep shımshıqların jiberedi eken. 

---

141
Onı bilmegen adamlar «ózimizdiń awıldıń qusları ǵoy» dep seziklenbesten júre bergen. 
Al shımshıqlar sonday górqaw bolıp, barlıq egindi jep ketiwshi eken. Soń ǵállesiz, 
ash qalǵan eldi dushpan áskerleri ap-ańsat jawlap aladı eken. Bul hiyleni ol bárqulla 
paydalanbaqta edi.
Bul saparı da sonday islep, atızda dán pisken payıtta shımshıqların jiberipti. 
El ústine dóngen qáwipti sezgen ádil patsha xalqı menen atızlardaǵı dánniń tiykarǵı 
bólegin jıynap alıptı hám uralarǵa salıp kómip taslaptı. Atızlarda tek birli-yarım 
masaqlar ǵana qalǵan eken. Jaw eliniń shımshıqları olardı jegen menen qarnı toymadı. 
Ádil patsha elin jıynap, ǵálleni únemlep ishiwge shaqırıptı hám kelesi jılı dánli 
egin ekpeytuǵının aytıptı.
Toyıp dán jewge dámikken shımshıqlar sol jılı ketpey, qıslap qalıp, jerge
sebilgen tuqımnan nárlenbekshi edi. 
Biraq, aqıllı, ádil patsha dánli eginlerdiń ornına piyaz, kartoshka, geshir, 
shalǵam egipti. Nátiyjede jewge jer ústinen heshteńe tappaǵan jaw shımshıqlar óz 
eline ushıp barıp, tuqım dándi jep qoyıptı, birqanshası ashtan eline jetiwge halı kelmey 
qırılıp qalıptı.
(S.Anarbaev)