Ulug’bek Hamdam romanchilik mahorati



Download 0,79 Mb.
Pdf ko'rish
bet17/45
Sana16.07.2021
Hajmi0,79 Mb.
#120641
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   45
Bog'liq
ulugbek hamdam ijodida anana va novatorlik

hal etmaslik Ulug„bek Hamdam uslubiga xos xususiyat deyishimiz mumkin. 

 

 “Muvozanat”  romani  kompozitsiyasida  uch  do„st  -    Yusuf,  Mirazim,  Said 



taqdiri  yetakchi  o„rin  tutadi,  deya  ta‟kidlaydi  M.Qo„chqorova  o„z  maqolasida, 

ba‟zi  tadqiqotchilar  esa  to„rtovlon  -  Yusuf,  Mirazim,  Said,  Amir    qismatidagi 

muvozanat  masalasi  birlashtirib  turishini  ta‟kidlaydi.  Bizning  fikrimizcha,  asar 

kompozitsiyasida  to„rt  inson  hayot  yo„lidagi  muvozanat  masalasi  yetakchi  o„rin 

tutadi.  Biroq  ular  Yusuf,  Amir,  Zahro  va  Manzura  obrazlaridir.  Asardagi  Said  va 

Mirazim  obrazlari  Manzura  va  Zahroning  soyasida  qolib  ketgan.  Asarda 

ayolarning xarakter  rivoji  yaqqolroq  namoyon bo„ladi.  Bu bilan bog„liq epizodlar 

asarda alohida o„rin tutadi.  

Yusufning  qismatida  ma‟naviyat  va  moddiyat  o„rtasidagi  muvozanatning 

darz  ketishi,  Amirning  taqdirida  din  va  dunyoviylik  muvozanatining  buzilishi, 

Zahroning  qismatida  erk  va  sadoqat  muvozanati,  Manzuraning  hayot  yo„lida 

boshqaruv  va  adolat  tamoyillardagi  og„ishlar  tasvirlanadi.  Yusuf  kuchli  shaxs 

bo„lganligi  bois  katta  yo„qotishlar,  ruhiy  iztiroblar  iskanjasida  ham  o„z 

muvozanatini saqlay bildi va hayot yo„lini izga solib oldi. 

Amir – yangi davrning o„zgacha odami. U davrning shiddatli oqimida o„zini 

o„nglay  bilmagan  fojiali  taqdir  sohibi.  Amir  dinda  chuqur  ketib,  me‟yor  degan 

mezon  ham  borligini  unutdi.  U  diniy  qarashlarga  bosh  egishda  muhit,  davr  va 

uning ezgulik, insoniyat uchun qay darajada muhimlik mezonlarini anglay bilmadi. 

Boshqacha aytganda u ko„r-ko„rona qabul qiluvchiga aylanib qoldiki, natijada o„z 

to„riga o„ralgan o„rgimchak singari bu girdobdan chiqib keta olmadi. Girdob uning 

ruhiyatni, Gulshodaning hayotini o„z domiga tortib ketdi. 

Zahro o„qimishli ayol bo„lsa-da, uyda tutqun yashashga mahkum edi. Unda 

barcha    narsa  bor,  biroq  erk  yo„q  edi,  unga,  oilaga  egalik  tushunchasini  Mirazim 

boshqacha  anglar,  Zahro  boshqacha  tushunar  edi.  Natijada  Zahro  sadoqat  degan 

muqaddas  tushunchadan,  xiyonat  ko„chasiga  bo„yladi.  Bu  esa  unga  bir  umrlik 

vijdon azobini berdi.  




 

37 


Xulosa  qilib  atyganda,  romanda  yangi  davr  ostonasida  turgan  insonning 

qalbidagi mezonni ijtimoiy tuzum, davr va makon  o„zgarishlari oqibatida ma‟lum 

darajada  buzilishi,  saqlab  turilgan  muvozanatning  qalqib  ketishi  keng  ko„lamda 

yoritilgan.

 

Har  bir  bob  asar  markaziga  olingan  to„rtovlondan  birining  hayotidagi 



muvozanatning  buzilish  sabablarini  ochishga  bag‟ishlanadi.  Shu  sababli  ulardan   

birontasini ham almashtirib yoki qisqartirib bo„lmaydi.  

Yozuvchi 

ana 


shunday 

murakkab 

xarakterli 

insonlar 

taqdirini 

MUVOZANAT  mezonida tasvirlaydiki, undagi og„ishlar oqibati, xulosa kitobxon 

ixtiyoriga  havola  etiladi.  Asardagi  barcha  taqdirlar  muvozanat  tushunchasi  bilan 

bog„langan. Bu yozuvchi ijodining xos tomonidir.  

 “Muvozanat”  asari  an‟anaviy  usulda  yaratilgan  bo„lsa-da,  muallifning 

novatorona  yondashuvlaridan  holi  emas.  U  mavzu    ko„lami  va  g„oya  talqinida, 

bayon  uslubida,  obraz  yaratish  mahoratida  ham  qator  yangilanishlarga  ega. 

Ayniqsa,  g„oyalar  talqinida  interpretatsiya  usulidan  samarali  foydalanilgan.  Bu 

asarga haqqoniylik va polifoniklik xususiyatini bag„ishlagan.  


Download 0,79 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   45




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish