Udk: boltabaev baxrom xoldoralievich

II-bob bo'yicha xulosa
Milliy qimmatli qog'ozlar bozorini shakllantirishning tanlangan modeli xususiyatlaridan kelib chiqqan holda, ikkilamchi qimmatli qog'ozlar bozorini rivojlantirish iqtisodiy barqarorlik va raqobatbardoshlikni ta'minlash, investitsiyalar oqimini oshirish uchun hal qiluvchi ahamiyatga ega. O‘zbekistonda QQSning iqtisodiyotdagi rolini oshirish zarurati quyidagilar bilan belgilanadi: NPV hisobidan kapital qo‘yilmalarning umumiy investitsiyalar hajmidagi ulushi so‘nggi bir necha yil ichida o‘n foizdan oshmadi va fond bozori kapitallashuvi nisbati. YaIMga nisbatan 0,8 foizni, tovar aylanmasi esa 0,2 foizni tashkil etdi. barqaror makroiqtisodiy va faol investitsiya siyosati. Shuning uchun rivojlanish tendentsiyalarini tahlil qilish, baholash, baholash, rivojlangan mamlakatlar tajribasini o'rganish muhim ahamiyatga ega.
Qimmatli qog'ozlar bozorining asosiy elementi bo'lgan fond bozorini tahlil qilishda asosiy masala loyihalarni moliyalashtirish va aktsiyalarni chiqarish orqali iqtisodiyotni rivojlantirishga e'tibor qaratishdir. Biroq qimmatli qog'ozlar bozorida amaldagi amaliyot natijalari shuni ko'rsatadiki, uning ishtirokchilari va bozor operatsiyalari mavjud iqtisodiy imkoniyatlarni to'liq aks ettirmaydi. Iqtisodiyotga investitsiyalarni jalb etish, samarali moliyalashtirish usullarini qo‘llash,xalqaro moliya institutlari bilan to‘g‘ridan - to‘g‘ri aloqalarni yo‘lga qo‘yish, investitsiya faoliyatini moliyalashtirishda qimmatli qog‘ozlar bozorining rolini oshirish muhim ahamiyatga ega.
Mamlakatimizda olib borilayotgan faol investitsiya siyosati asosida qimmatli qog‘ozlar bozorini yanada rivojlantirish, uning shaffof va barqaror ishlashini ta’minlash, boshqaruv sub’ektlari tomonidan investitsiyalarni jalb qilishni faollashtirish, aksiyadorlik jamiyatlarining bozor faolligini oshirish, korporativ boshqaruvni takomillashtirish va ularni himoya qilish muhim ahamiyat kasb etadi.
Shu munosabat bilan O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh. M.Mirziyoyev
Ombudsmanga yo‘llagan murojaatida mamlakatimiz fond bozoriga shunday tanqidiy baho beradi: “ Yana bir muhim masala – fond bozorini yanada rivojlantirish, Bozor faoliyatini muvofiqlashtirish va rivojlantirish markazini tubdan qayta qurish kerak. Biz ikki tomonlama asosda bo‘sh turgan davlat aktivlarini xususiy sektorga o‘tkazish bo‘yicha ishlarni davom ettiramiz. Internet tarmog‘ida, shu jumladan tadbirkorlar uchun elektron auktsion va auksionlar orqali yer uchastkalarini berishning yagona tartibini belgilash zarur. Buning uchun 2018-yildan boshlab elektron savdo maydonchalari orqali davlat aktivlarini sotishning elektron tizimi yaratiladi”.
Mamlakatimizda so‘nggi yillarda qimmatli qog‘ozlar bozorining rivojlanishi, ayniqsa, fond bozorining kengayishini hisobga olgan holda, investitsiya loyihalarini amalga oshirishda qimmatli qog‘ozlarning roli tobora ortib bormoqda. Birja vositalari orqali:
-investitsiya faoliyatini moliyalashtirish;
-portfel investitsiyalarini oshirish;
-innovatorlarning huquq va manfaatlarini himoya qilish;
-aksiyadorlik jamiyatlarining bozor faolligini oshirish bugungi kunda ushbu moddaning dolzarbligini aniqlashda hal qiluvchi ahamiyatga ega.
Moliaviy qo'yilmalarning asosini kimmatli qo'g'ozlar va hisobot hosilalari tashkil qilinadi. Kimmatli kogozlar firma va company invest zhozibadorligi orkali bozorlarning faolligini belgilovchi himoyadir. Qimmatli kogozlarni zhoylashtirish uchun moliyaviylashtirish manbalarini zhalb kilish asosan corporate office qogozlar bozori segmentida yakhshi rivozhlangan. Aqsiyadorlar munosabatlariga qarshi huzhalik mexanizmlari va mexanizmlari va shakllangan.