Udk: boltabaev baxrom xoldoralievich

Tadqiqot natijalarining nazariy va amaliy ahamiyati. Ushbu dissertatsiya materiallaridan Oʼzbekiston bozorida opsionlar savdosini takomillashtirish masalalarini ishlab chiqish amaliyotida qoʼllanishi mumkin. Mazkur dissertatsiya natijalaridan Oliy va oʼrta maxsus oʼquv yurtlarida «Qimmatli qogʼolar bozori », «Davlat moliyasini boshqarish», «Moliya» kabi fanlarda amaliy mashgʼulotlar olib borish, shuningdek, mazkur muammoni tadqiq etishga bagʼishlangan izlanishlarda ilmiy va uslubiy maʼlumotlar sifatida foydalanish mumkin.
Ilmiy ish bo’yicha 2020-2022-yillarda respublika ilmiy–amaliy junallarida, konferensiyalardamaqola va tezislar shaklida e’lon qilingan.
Tadqiqotning ilmiy yangiligi. Tadqiqotning ilmiy yangilik darajasi quidagi me’zonlar bilan aniqlanadi:
1.Optsionlar savdosining sifat darajasini oshirish mezonlari aniqlandi.
2.Optsionlar savdosini rivojlantirish uchun xorij tajribasi tahlil qilinib tizimlashtirildi va tasniflandi.
3.Oʼzbekiston sharoitida Moskva va boshqa fond birjalari tajribasini qoʼllash imkoniyatlari koʼrib chiqildi va shunga asoslangan holda fond birjasini rivojlantirish istiqbollar yoritib berildi.
Ish tuzilmaining tavsifi. Magistrlik dissertasiyasi kirish, uchta bob, xulosa, adabiyotlar ro'yxati va ilovalardan iborat.

I-BOB. FOND BOZORI VA OPSIONLAR TUSHUNCHASINING IQTISODIY MAZMUNI VA RIVOJLANISH XUSUSIYATLARI


1.1. Fond bozori tushunchasi, vazifasi va funktsiyalari
Fond bozori - qimmatli qog’ozlarni chiqarish va muomalaga chiqarish bilan bog’liq bo'lgan moliyaviy bozor munosabatlari, shuningdek, bunday muomalaning shakllari va usullari. Shuningdek, u qimmatli qog’ozlar muomalasiga xizmat qiluvchi institutlar va iqtisodiy mexanizmlar tizimidir. Qimmatli qog’ozlar bozori yoki bozor iqtisodiyoti tarkibida qimmatli qog’ozlar bozori alohida ajralib turadi. Avvalo, sotuv ob'ekti aniq mahsulot - qimmatli qog’ozlar ekanligi bilan bog’liq.
Fond bozori bozorining har qanday boshqa tovar bozoridan asosiy farqi shundaki, u pul kapitalini shakllantirishga xizmat qiladi, keyinchalik undan har qanday real tovar ishlab chiqarishga sarmoya kiritish yoki dastlabki kapitalni ko'paytirish uchun foydalanish mumkin.
Fond bozori bozorlari geografiyasi va jamoatchilik tomonidan tan olinishi bilan ajralib turadi:
- xalqaro va milliy;
- mahalliy va mintaqaviy (hududiy) qimmatli qog’ozlar bozorlari.
Fond bozori — moliya bozorining qimmatli qog'ozlar emissiyasi va ularning oldisotdisi bilan shug'ullanadigan sohasi.
Fond bozorining asosiy vazifasi:
1.investisiyalarni, ya'ni kengaytirilgan takror ishlab chiqarishga ga va texnika ravnaqiga zarur investisiya mablag'larini to'plash hamda taqsimlash;
2.qimmatli qog'ozlar paketlaridan foydalangan hodda mulk egaligini o'zgartirish;
3.qimmatli qog'ozlar oldisotdisi yo'li bilan bozorni qayta taqsimlash; qimmatli qog'ozlar chiqarish yordamida davlat qarzini moliyalashtirish va b.