Учебное пособие подготовлено на основе типовой программы дисциплины «Гидрология рек»



Download 6,22 Mb.
Pdf ko'rish
bet34/214
Sana18.02.2022
Hajmi6,22 Mb.
#455054
TuriУчебное пособие
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   214
Bog'liq
pdf (1)

Nazorat savollari 
1. “Gidrologiya” fanining ta’rifini eslang. 
2. “Gidrologiya” fani o‘rganadigan suv obyektlariga bog‘liq holda 
necha qismga bo‘linadi? 
3. Quruqlik gidrologiyasi qanday suv obyektlarini o‘rganadi? 
4. 
“Gidroekologiya” fanining shakllanish jarayoni qanday 
muammolar bilan bog‘liq? 
5. Gidrologiyada qanday tadqiqot usullaridan foydalaniladi? 
6. “Gidrologiya” fanining shakllanish va rivojlanish bosqichlarini 
eslang. 
7. Buyuk allomalar ­ Muhammad al­Xorazmiy, Ahmad al­Farg‘oniy, 
Abu Rayhon Beruniy, Mahmud Qoshg‘ariy, Zahriddin Muhammad Bobur va 
boshqalarning O‘rta Osiyoda suv ilmining shakllanishi va rivojlanishiga 
qo‘shgan
 
hissasi nimalardan iborat? 
8. XVI – XIX asrlarda daryolar gidrologiyasiga oid tadqiqotlarga tavsif 
bering. 
9. Sobiq Ittifoq davrida daryolar gidrologiyasiga oid qanday 
tadqiqotlar amalga oshirilgan? 
10. “Daryolar gidrologiyasi” fanining mustaqillik yillaridagi rivojiga 
hissa qo‘shgan olimlarning tadqiqotlariga tavsif bering. 
 


53 
II BOB. Daryo suvi va uning tabiiy jarayonlar hamda
inson hayotidagi ahamiyati 
 
2.1. Daryo suvining tabiiy xususiyatlari 
Daryo suvi ko‘pgina xossalari bilan boshqa qattiq va suyuq 
moddalardan farq qiladi. U yengil, harakatchan suyuqlik bo‘lib, o‘zi 
quyilgan jism shaklini erkin qabul qiladi. Suv har xil kuch ta’siriga katta 
qarshilik ko‘rsatib, yuqori bosimga chidab, o‘z hajmini deyarli kam 
o‘zgartiradi. 
Tabiiy suv, unda boshqa eritmalar kam bo‘lsa, yupqa qatlamlarda 
rangsiz tusda, qalin qatlamlarda esa havorang­ko‘k tusda bo‘ladi. Toza, 
eritmasiz suv elektr tokini deyarli o‘tkazmaydi. 
Suvning 
zichligi
deb, hajm birligidagi suv massasiga aytiladi. Suv +4 
0
C haroratda eng katta zichlikka ega bo‘ladi, undan katta va kichik 
haroratlarda esa zichlik kamayadi. Muzning zichligi suvnikidan kam. Shu 
tufayli muz parchasi suv yuzasida cho‘kmay turadi. Suv betidagi muz 
qoplami issiq­sovuqni yomon o‘tkazadi. Natijada, pastki qatlamlardagi suv 
muzlamaydi. Bu esa daryolarda va boshqa suv havzasidagi tirik 
organizmlarni qirilib ketishidan saqlaydi. 
Toza distillangan 
suvning muzlash harorati

0
C, qaynash harorati 
esa normal atmosfera bosimida +100 
0
C ga teng. Suvning muzlash va 
qaynash harorati unda erigan moddalar miqdori, ya’ni sho‘rligiga va 
atmosfera bosimiga bog‘liq. Suvning sho‘rligi ortishi bilan uning muzlash 
harorati pasayib, qaynash harorati esa ortadi. Masalan, okean va dengizlar 
suvi -2 
0
C da muzlaydi. 
Suvning 

Download 6,22 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   214




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish