|
4-BO`LIM.“SOLIQ MAMURLARININING SOLIQ TEKSHIRUVLARI
NATIJALARI SAMARALI TASHKIL ETISH”
13- MAVZU.SOLIQ TEKSHIRUVI NATIJALARINI
RASMIYLASHTIRISH VA UNI KO`RIB CHIQISH TARTIBI
1.Soliq tekshiruvi natijalarini rasmiylashtirish tartibi.
2.Soliq tekshiruvi materiallarini soliq idoralarida ro‟yxatdan o‟tkazish tartibi.
3. Ro‟yxatdan o‟tkazilgan soliq tekshiruvi materiallari, shuningdek soliqqa
oid huquqbuzarliklar to‟g‟risidagi materiallarning harakatini nazorat qilish
va uning hisobini yuritis.
1.Soliq tekshiruvi natijalarini rasmiylashtirish tartibi.
Soliq tekshiruvi
davlat soliq xizmati organlari tomonidan, qonun
hujjatlarida nazarda tutilgan hollarda esa, prokuratura organlari tomonidan amalga
oshiriladigan soliq to‘g‘risidagi qonun hujjatlarining bajarilishini tekshirishdir.
Soliq tekshiruvi natijsi bo`yicha dalolatnoma tuziladi.
Soliq tekshiruvi
dalolatnomasi: kirish, asosiy va yakuniy qismlardan iborat bo‘ladi. Soliq tekshiruvi
dalolatnomasining kirish qismida o‘tkazilayotgan tekshirish va tekshirilayotgan
sub‘ekt (soliq to‘lovchi) haqida umumiy ma‘lumotlar;
- soliq organi rahbari (rahbar o‘rinbosari) tomonidan hujjatli tekshirishni
o‘tkazish to‘g‘risidagi buyruqning raqami, sanasi;
- tekshirilayotgan tadbirkorlik sub‘ektining ta‘sis hujjatlariga ko‘ra to‘liq va
qisqacha nomi;
- soliq to‘lovchining identifikatsion raqami (STIR) va kodi;
183
- tekshirish o‘tkazilgan joyning nomi (tekshirish o‘tkazilgan hudud, aholi
maskani);
- tekshiruv dalolatnomasi rasmiylashtirilgan sana tekshiruv o‘tkazgan
shaxslarning dalolatnomaga imzo qo‘ygan sanasi.
Soliq tekshiruviga soliq xizmatining boshqa organlari mutaxasislari jalb
etilgan taqdirda, tekshirish dalolatnomasida ularning ham familiyasi, ismi, mansabi
va ular xizmat qilayotgan soliq organlari nomi ko‘rsatilib o‘tiladi. Tadbirkorlik
sub‘ektining tekshiruv o‘tkazilayotgan faoliyat davri, tekshirish boshlangan va
tugallanish sanasi. Bunda, tekshirishning boshlanish sanasi bo‘lib, tekshirilayotgan
sub‘ekt rahbariga (vazifasini vaqtinchalik bajaruvchi shaxsga), hujjatli tekshirishni
o‘tkazish to‘g‘risida soliq organi boshlig‘ining (o‘rinbosarlari) buyrug‘ini taqdim
qilingandagi sanasi, tekshirishni tugatilish sanasi esa - tekshiruvni amalga oshirgan
tekshiruvchilarning dalolatnomaga imzo qo‘ygan sanasi hisoblanadi.
Ammo, tekshirishga taqdim etilishi lozim bo‘lgan hujjatlar bo‘lmagan yoki
ularni tekshiruvga taqdim etilmagan holatlarda, tekshirishni boshlanish sanasi
bo‘lib, tekshiruvga hujjatlar taqdim etilgan sana hisoblanadi.
- tekshirilayotgan davrda, tekshirilayotgan sub‘ekt mansabdor shaxslarining
(rahbari, bosh hisobchisi yoki ularning vazifasini bajaruvchilar) familiyasi, ismi,
sharifi;
Agarda tekshirilayotgan davr maboynida yuqorida qayd etilgan shaxslar
tarkibida o‘zgarish yuz bergan bo‘lsa, mazkur shaxslarning, qaysi vaqtdan boshlab
(buyruq, farmoyish, ta‘sischilar yig‘ilish qarori yoki ishga tayinlash va bo‘shatish
to‘g‘risidagi boshqa hujjatlar) tegishli mansabga, ishga tayinlangani yoki
bo‘shatilgani ko‘rsatib o‘tiladi;
- tekshirilayotgan sub‘ekt joylashgan manzili (xususiy tadbirkorning yashash
manzili), shuningdek, ular tomonidan xo‘jalik faoliyati amalga oshirilayotgan
manzil (davlat ro‘yxatidan o‘tgan manzil bilan solishtirish);
- maxsus ruxsatnoma (litsenziya) asosida amalga oshirilayotgan faoliyat
to‘g‘risidagi malumotlar (sanasi, raqami, bergan tashkilotning nomi, ruxsatnoma
amal qilishining boshlanish va tugash sanasi);
184
- sub‘ektning haqiqatda amalga oshirayotgan moliya-xo‘jalik faoliyati turi,
shu jumladan qonun bilan taqiqlangan faoliyat turi yoki maxsus ruxsatnoma
olmasdan faoliyat ko‘rsatayotganligi to‘g‘risidagi malumot;
- tekshirish o‘tkazish uslubi, uning birlamchi hujjatlarni (to‘liq yoki tanlash
yo‘li bilan) tekshirilishi tartibi;
- tekshirish bilan bog‘liq bo‘lgan hujjatlar va buyumlarni olib qo‘yilganligi,
ekspertiza, soliq to‘lovchining mulklari sanoqdan o‘tkazilganligi, korxona hududi
va binolari ko‘zdan kechirilganligi va tekshiruv davrida amalga oshirilgan boshqa
tadbirlar to‘g‘risida malumot;
- bank muassasalaridagi hisob raqami (shu jumladan Respublikadan
tashqarisida mavjud bo‘lganlari) va boshqa malumotlar to‘g‘risida;
- ilgari o‘tkazilgan tekshirishlar (Moliya vazirligi, soliq idoralari, huquqni
muxofaza qilish idoralari va auditorlik tashkilotlari tomonidan), ular natijalari
bo‘yicha qabul qilingan choralar (soliq idorasiga qayta topshirilgan hisobotlar,
keltirilgan zararning qoplanishi, ko‘zg‘atilgan jinoyat ishlari) haqida qisqacha
malumot;
- tashkil etilgan sho‘ba korxonalari, vakolatxonalar, filiallar va boshqa
tarkibiy tuzilmalari haqida ma‘lumot;
- ta‘sischilar va ta‘sis hujjatlariga asosan nizom fondining miqdori va
tekshiruv kuniga qadar nizom fondining haqiqatda shakllantirilganligi haqida
ma‘lumot (pul mablag‘lari hisobida - so‘m yoki valyuta, asosiy vositalar,
intellektual mulk, nomoddiy aktivlar va h.k.);
- aksionerlik jamiyatlarida aksiyalarning chiqarilishi va ularning
joylashtirilishi (foiz hisobida, pul mablag‘lari va miqdor ko‘rinishida) hamda
aksionerlar va xususiylashtirish haqida boshqa zarur bo‘lgan ma‘lumotlar.
Soliq tekshiruvi (taftish) natijasi bo‘yicha tuzilgan dalolatnomaning tavsif
qismida, tekshirish natijasida aniqlangan hujjatli tasdiqlangan soliq va boshqa
qonunbuzarlik faktlari yoki qonunbuzarliklarni aniqlanmaganligi holatlari,
shuningdek tekshirish natijalari bo‘yicha qaror qabul qilishga ta‘sir etadigan
holatlar tizimli ifodalaniladi. Tekshiruv davomida soliq qonunchiligiga taalluqli
185
bo‘lmagan lekin nazorati soliq idoralariga yuklatilgan qonunbuzarliklar
aniqlanganda bunday faktlar ham hujjatli tekshiruvlar natijasi bo‘yicha tuziladigan
dalolatnomada aks ettirilishi lozim.
Soliq tekshiruvi dalolatnomasi kamida uch nusxada tuziladi.
Soliq tekshiruvi dalolatnomasining barcha nusxalari davlat soliq xizmati
organlarining soliq tekshiruvini o‘tkazayotgan mansabdor shaxslari tomonidan
imzolanadi. Soliq tekshiruvi dalolatnomasining bir nusxasi soliq to‘lovchiga
topshiriladi.
Soliq to‘lovchi soliq tekshiruvi dalolatnomasini olganda
dalolatnomaning barcha nusxalariga uni olgan sanani ko‘rsatgan holda imzo
qo‘yishi shart. Soliq tekshiruvi dalolatnomasining davlat soliq xizmati organida
qolgan nusxalari soliq tekshiruvi materiallariga qo‘shib qo‘yiladi.
Soliq to‘lovchining soliq tekshiruvi dalolatnomasidagi imzosi uning soliq
tekshiruvi natijalaridan rozi ekanligini anglatmaydi.
Soliq to‘lovchi soliq tekshiruvi dalolatnomasini olishdan bosh tortgan
taqdirda davlat soliq xizmati organining mansabdor shaxsi bu haqda soliq
tekshiruvi dalolatnomasiga tegishli yozuv kiritadi. Mazkur holda soliq tekshiruvi
dalolatnomasining bir nusxasi soliq to‘lovchiga pochta orqali buyurtma xat bilan
yuboriladi va shu paytdan e‘tiboran soliq tekshiruvi tugallangan hisoblanadi.
Soliq tekshiruvi dalolatnomasi soliq to‘lovchiga topshirilgan kun soliq
tekshiruvi tugallangan kun hisoblanadi.
Soliq tekshiruvini o‘tkazish uchun asos bo‘lgan, soliq Kodeksining 88-
moddasida belgilangan quyidagilarning nusxalari:
tadbirkorlik sub‘ektlarining faoliyatini tekshirishlarni muvofiqlashtirish
bo‘yicha vakolatli organning tekshiruvni o‘tkazishga roziligi, ushbu rozilikda
tekshiriladigan ob‘ektning nomi, soliq to‘lovchining identifikatsiya raqami,
tekshiruvning maqsadi, tekshiruv o‘tkazish muddatlari va uni asoslovchi sabablar
ko‘rsatiladi;
davlat soliq xizmati organining buyrug‘i, buyruqda tekshiruvni o‘tkazish
maqsadi, muddatlari va tekshiruvchi mansabdor shaxslarning tarkibi ko‘rsatiladi,
soliq tekshiruvi doirasida sodir etilgan harakatlar to‘g‘risidagi bayonnomalar,
186
inventarizatsiya dalolatnomalari, ekspertlarning xulosasi, soliq tekshiruvi o‘tkazish
paytida olingan materiallar, shuningdek soliq tekshiruvi doirasida harakatlar sodir
etilganligini tasdiqlovchi boshqa hujjatlar soliq tekshiruvi dalolatnomasiga qo‘shib
qo‘yilishi lozim.
Soliq tekshiruvi materiallari O‘zbekiston Respublikasi Davlat soliq
qo‘mitasi belgilagan tartibga binoan soliq to‘lovchi davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan
joydagi davlat soliq xizmati organida soliq tekshiruvi tugallangan kundan e‘tiboran
keyingi ish kunidan kechiktirmasdan ro‘yxatdan o‘tkazilishi lozim.
Do'stlaringiz bilan baham: |
