Учебно-методический комплекс по "Энтомологии" подгатовлен на основе современной педтехнологии. Настоящий комплекс подготовлен на основании действующей

 
87-rasm. Oshqozon-ichak bo‘kalarining rivojlanish sikli:
1-tuxumi, 2-3-uch yoshli 
lichinkalari, 4-g‘umbak, 5-voyaga yetgan bo‘ka, 6-kasallangan ot. 
Oshqozonga tushgan lichinkalar oshqozon devoriga yopishib uzoq vaqt (9-10 
oy) parazitlik qiladi. Ot oshqozonida lichinkalar qishlaydi va rivojlanib, uzunligi 12-
20 mm ga yetadi. Bahor yoki yoz faslining boshlarida lichinkalar otning tezagi bilan 
yerga tushadi va g‘umbakka aylanadi. 25-30 kun o‘tgach, bu g‘umbaklardan yetuk, 
qanotli bo‘kalar chiqadi. Ot oshqozonida bo‘ka lichinkalari juda ko‘p (1000-1500 
tagacha) bo‘ladi. Lichinkalar otlarning oshqozon devorini yallig‘lantirib, og‘ir 
kasallikka duchor qiladi va ko‘pincha kasallangan hayvonlar halok bo‘ladi. 
Gastrofilyoz va uning qo‘zg‘atuvchilari yer yuzida keng tarqalgan. Gastrofilyoz 
1 

---

243 
bilan kasallangan hayvonning ishtahasi pasayadi, ba’zan butunlay yo‘qoladi, natijada 
otlar ozib ketadi. Ba’zan oshqozon bo‘kasining 1 yoshli lichinkasi odam terisiga 
kirib, kasallik paydo qilishi mumkin.
Oshqozon bo‘kasiga qarshi kurashda, birinchi navbatda, otlarning juni orasidagi 
bo‘ka tuxumlari va lichinkalarini yo‘qotish kerak.
Buning uchun o‘tkir pichoq yoki shisha sinig‘i bilan bo‘ka tuxumlari bor joylar 
jun yotgan tomonga qaratib qirtishlanadi. 
Yozda har 4-5 kunda otlar alohida ajratilgan joyda shu usulda tozalanib, undan 
tushgan jun va bo‘ka tuxumlari kuydirib yuboriladi. Otlar junidagi bo‘ka tuxumlari 
va lichinkalarini kreolinda eritilgan 25 % li eritma bilan ham yo‘qotish mumkin.
Shuningdek, har xil ichiriladigan dorilardan foydalaniladi. Otlar boqiladigan 
yaylovlar har 25-30 kunda almashtirilib turiladi. Oshqozon bo‘kasiga qarshi xlorofos, 
amidofos, estrozol va ekvalandan foydalaniladi.
 
Burun-halqum bo‘kalari 
(Oestridae)
oilasi
vakillari tirik tug‘adi. Bu oilaga 
35 ga yaqin tur kiradi, uzunligi 10-18 mm atrofida bo‘ladi. Ular tuyoqli hayvonlarda 
parazitlik qiladi. O‘zbekistonda 4 ta turi qo‘y, echki, tuya va otlarda parazitlik qiladi.