U. Radjapov, F. Miraxmedov, G. Shorayeva jismoniy madaniyat nazariyasi va metodikasi

6.4. Boshlang’ich jamoalarda homiylik, jamg’arma uyushmalari faoliyatidan foydalanish

O’zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari va O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari asosida mamlakatimizda quyi jamolar, moddiy-texnik jihatdan kam daromadli xo’jaliklarda moliyaviy yordam berishni yangi usullari qo’llanilmoqda. Bunda sanoat, savdo, tijorat, qurilish va boshqa ko’p sohalardagi yirik jamoalarning kelishgan holda homiylik qilish yo’llari qo’llanilmoqda. Buning boisi shundaki, homiylik qiladigan tashkilotlar, yuridik shaxslar olingan daromadlardan soliq to’lashda ba’zi imtiyozlarga ega bo’ladi. Bu jihatlar sprotklublar, terma jamoalar, murabbiylar, ilmiy tashkilot, tibbiy xizmat va boshqa sohalarda qo’llanilib kelinmoqda.

Ma’lumki, mamlakatimizda juda ko’p xayriya jamg’arma uyushmalari faoliyat ko’rsatib kelmoqda. Ular orasida jismoniy tarbiya va sport harakati, ayniqsa, mahallalarda tashkil qilinadigan ommaviy sport tadbirlari, terma jamoalarni moddiy ta’minlash kabi faoliyatlarga «Navro’z», «Mahalla», «Sog’lom avlod uchun», «Ekosan», «Kamolot» hamda boshqa jamg’arma uyushmalari doimiy ravishda ko’maklashmoqda.

Jamg’arma uyushmalarining ish mazmuni va vazifalari haqida jamoat tashkilotlari haqidagi mavzu bo’limda birmuncha tanishtirildi.

Umuman olganda, jamg’arma uyushmalarining ham boshlang’ich tashkilotlari mavjud bo’lib, ular barcha faoliyatlarda, shuningdek, sportklublar, jismoniy tarbiya jamoalari, sport to’garaklari, sport turlari bo’yicha komandalarning tashkiliy, ommaviy, amaliy ishlarida hamkorlik qilishadi.

6.5. Matematik-statistik usullaridan foydalanish

Xalq xo’jaligining barcha tarmoqlaridagi kabi jismoniy tarbiya va sport sohasida ham matematik-statistik usullardan keng foydalaniladi. Bu ishlar sport tashkilotlari faoliyatlarini barcha tarmoqlari hamda boshqarish bilan aloqador idoralar hamda tashkilotlarda quyidagi shakllarda ifodalanadi:

1. 
   Ish rejalarining ko’rsatkichlarida kun, vaqt, yil va bajarilishi lozim bo’lgan dalillarning sonlari.
   

2. 
   Sport musobaqalarida qo’llanilayotgan bayonnomalar protokollar.
   
3. 
   Sport to’garaklari, komandalarni qayd daftarlari jurnal.
   

Yangi usulda shug’ullanuvchi va qatnashuvchilar haqidagi ma’lumotlar, mashg’ulotlarni o’tkazish kunlari, yillar raqamlar bilan ko’rsatiladi.

Eng muhimi davriy, yillik hisobotlarda statistik hisobot asosan barcha

95

ko’rsatkichlar raqam bilan belgilanadi.

Elektron tablolar, musobaqa qatnashchilarining natijalari va boshqa ko’rsatkichlarni o’lchaydigan elektron hisoblash mashinalari EHM hamda kompqyuterlar kabi texnik asboblarda ham asosan matematik usullar mavjud bo’ladi.

Xulosa qilib aytish lozimki, jismoniy tarbiya va sport harakatini tashkil qilish, barcha faoliyatlarga rahbarlik qilishda, rejalashtirish, qarorlarni ishlab chiqish, farmoyishlar berish, hisobga olish, xo’jalikni yuritishda matematik statistik usullardan foydalaniladi. Bu usullarni sport tashkilotlari, jamiyatlari va ularning barcha tarmoqlarida keng miqyosda qo’llash jarayonida O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlangan rasmiy hujjatlarga tayaniladi. Shuningdek, respublikamizdagi barcha boshqaruv faoliyatlarida qo’llanib kelinayotgan yangi ish usullari, ayniqsa, tashabbuskorlik, ijodkorlik, fidoiyilik kabi fazilatlar sport sohasidagi rahbarlar, murabbiylar, o’qituvchilar, ilmiy xodimlar, jamoatchi faollar, sportchilar, o’quvchi-yoshlarning faoliyatlarida ham tarkib topmoqda.

O’zbekiston sharoitida sport buyumlari va jihozlarini ishlab chiqarish ma’lum darajada yo’lga quyilgan. Ular katta bozor, ayniqsa, xalqaro miqyosga chiqqan emas. Chunki ularni sotuvga chiqarish, reklama qilish, talabgorlarni topish, rejalashtirish kabi faoliyatlarda tajriba orttirishni davr taqozo etmoqda. qolaversa, horijdan tijorat yo’li bilan keltirilayotgan sport buyumlari, jihozlar aholining, ayniqsa, o’quvchi-yoshlar, sportchilarning ularga bo’lgan talab hamda ehtiyojlarini oshirmoqda.