Turkmen dilinin

BOGUN, BOGNUŇ TIPLERI WE BOGNUŇ GÖRNÜŞLERI

Bogun 

adalgasy  gurluşy  taýdan  bogy,  bogum  sözleri  bilen  asyldaş. 

Sözdäki  çekimli  sesler  aýry-aýrylykda  aýdylman, agyzdan  bogy  gömüşinde- 

bogun 

bolup  çykýarlar. 

Bogun 

sözüň  birbada  aýdylýan  bölegidir, 

çekimlilerden  we  çekimli  bilen  çekimsiz  sesleriň  birleşmeginden  döreýän 

supersegment  fonetik  birlikdir.

Sözleýiş  sesleriniň  çekimlilere  we  çekimsiz  seslere  bölünip  öwrenilşi 

ýöne  ýerden  däl. Çekimli we çekimsiz sesler  bogun  emele  getirmek  ukyplary 

taýdan tapawutlanýarlar.

Her  diliň  bogun  gurluşynda  özboluşly  aýratynlyklary  bolýar.

Türkmen  diliniňem  bogun  gurluşynda  özüne  mahsus  aýratynlyklary

bar.

1. Diňe  çekimliler  bogun  emele  getirmäge  ukyply  seslerdir.  Çekimsiz 

sesler  bogun  döredip  bilmeýärler.

2. Iki  sany  çekimli  bir  bogunda  gelip  bilmeýär.

3. Her  çekimli  ses  üç-dört  çekimsize  çenli  öz  daşyna  çekip, olary  bir 

bogna  birleşdirip  bilýär.

4.  Türkmen  dilinde 

bir  sesden,  iki  sesden,  üç  sesden,  dört  sesden 

ybarat  bogunlar  bar,  dörtden  köp  sesli  bogun  türkmen  diline  mahsus  däl.