Turakulov e

Muammoli savollar tizimini ishlab chiқishda talabalarni o’ylashga majbur қilish ҳamda ularning javoblari eҳtimoli nazarda tutiladi. Shu bilan boғliқ ravishda mashғulot sstenariysi mashғulotning biror (eҳtimol ko’rilgan) variantini aks ettirishi lozim bo’ladi, uning realligi esa o’қituvchining talabalardagi boshlanғich fikrlash қobiliyati darajasi ҳaқidagi қay darajada bilimga ega bo’lishiga boғliқ. Shu bilan birga, ҳatto yaxshi ishlab chiқilgan sstenariy bo’lsa-da, seminarning borishida awal o’ylangan rejadan chetga chiқishlar bo’ladi. Chunki talabalarning individual xislatlari, bilimlarining darajasi va kengligi ҳar xil bo’ladi. Shu tufayli o’қituvchi seminarni samarali o’tkazishi uchun mavzuga muvofiқ material mazmunini o’zi yuksak darajada egallagan bo’lishi shart.
Seminar avvalida o’қituvchi tayyorlab kelgan savollari yoki vazifalaridan foydalangan ҳolda, talabalarda seminarda, қatnashish uchun etarli bo’lgan bilimlarni yuzaga chiқaradi.
Bilimlarni yuzaga chiқarish, bilimlarni chuқurlashtirish va kengaytirish bo’yicha seminarlardagi usullar asosida, amalga oshiriladi So’ng yuzaga chiқarilgan bilimlar asosida o’қituvchi mashғulotda ҳal қilinadigan muammoni talabalarga bildiradi va uni ifodalab beradi. Avval boshdanoқ қo’yilgan muammoning talabalar tomonidan қabul қilinishini ta’minlash uchun muammoni қo’yishda uni echish uchun urinib ko’rishni tashkil etish tavsiya etiladi. Bu bilan o’қituvchi kutilayotgan echimni talabalar bilan taҳlil қiladi, ularda ko’ringan қiyinchiliklarni aniқlaydi. Muammoni echishdagi dastlabki urinish natijasida talabalar uni engilgina echish mumkin emasligini aniқlaydilar.
Bunda muammoli vaziyat talabalar uchun muammoni echish usullarining keyingi izlanishini avj oldirish zarurligining ichki ruҳiy asoslanishi bo’lib xizmat қiladi.
O’қituvchi muammoni echish usullarini izlashni tashkil etishga o’tar ekan, avvalo birinchi muammoni ifoda қiladi, so’ng muammoli savollarni қo’yadi va javoblarni muҳokama қilib, talabalarning bu muammoni echish usulini izlashga, ya’ni birinchi oraliқ xulosani қidirishga undaydi. So’ngra sbu tabiitda yaxlitligicha muammoni echish va xotima xulosalarni ifodalash bilan tugallanishi lozim bo’lgan keyingi muammolarning echilish usulini izlashni tashkil etadi.
O’қituvchi muammoni қo’yishda uning mazmunini oydinlashtiruvchi muammoli savollarni berishdan oldin muammoni to’laligicha echishga urinishni tashkil etilganidek, talabalarning muammo қismlarini echishga urinishlarini tashkil etishi mumkin. Bu urinish muammoni echishda ikkinchi mashaққatni vujudga keltiradi. Uning talabalar tomonidan anglab etilishi muammoning echilish usulini қidirishda faol ishtirok etishining қo’shimcha motivi bo’lishiga olib keladi.