Тупроқшунослик олий ў қ ув юртлариаро илмий-услубий бирлаш

ортиб қолган сувлар эса вақтинчалик сув ҳавзаларига, ҳам да қуриб
қолган кўлларга қуйилади. Бу сувлар т>гпроққа фильтрация бўлиб,
сизот сувлари сатҳини оширади ва ерларни шўрлатади.
Кейинги пайтда бундай исрофгарчиликка чек қўйилиб, сув­
лар 
сув 
омборларига 
йиғилмоқда. 
Тог 
оралиқларидан 
оқиб
чиқадиган дарёлар текисликка чиқиши билан оқиш тезликлари су-
саяди. Натиж ада дарё сувлари ер остига фильтрация бўлиш и тез-
лаш иб, сизот сувларини ҳосил қилади ва унинг миқдорини ош ира­
ди. Ў з-ўзи дан маълумки, дарёлар ўзлари билан ж уда кўп миқдорда
сувда енгил эрувчи тузларни олиб келади. Бу тузлар оқар сувлар
билан ер остига шимилиб сизот сувларини шўрланиш дараж асини
ортиради .
Ч ўл ва қуруқ дашт ўлкаларининг дарёлари бошқа ўлкалар-
пинг дарё сувларига нисбатан шўрланган ҳамда таркиби буйича
қуйи оқимида кескин ортади. М арказий О сиё дарё сувларини ш ўр-
ланиш дараж аси шимолдан ж анубга томон ортиб боради. Д арёлар
пастга томон ёки қуйи оқимига етиб келганда сув енгил эрувчи ту з­
лар ҳисобига унинг шўрланиш дараж аси кескин ортади, олдин
сульф атлар кейинчалик хлоридлар ҳамда карбонатлар ҳисобига
ортади. Дарёларни ўрта оқимида сизот сувларни ҳосил бўлиш и мин-
тақаларни сув босиши ҳисобига ҳосил булади. Ш унинг учун бу си ­
зот сувларининг кимёвий таркиби дарё сувининг кимёвий таркибига

---

яқин бўлади. Сизот сувларининг юқори қисми эса ўзидан баланд
мингақалар ҳисобига ҳосил бўлиб, пастки минтақа сизот сувига
қараганда анча шўрланган бўлади, чунки юқори минтақалардан
тузлар сизот билан пастки томонга оқиб келади. Энг юқори минтақа