Tuproqshunoslik va geografiya

To‘g‘on: Janubiy Surxon suv ombori to‘g‘oni Surxondaryo viloyatining Termiz shahridan 80 km uzoqlikda joylashgan.

To‘g‘on tanasining tarkibi bir xil bo‘lmagan gruntdan tashkil topgan. To‘g‘onning umumiy uzunligi 5200 m, balandligi 30 m, to‘g‘onning yuqori qismi belgisi 418.0, me’yoriy dimlangan sathi (MDS) 415.0, to‘g‘on ustining kengligi 10 m.

Mirzaahmad Qoraboyev nomidagi Janubiy Surxon suv ombori –Oʻzbekistondagi yirik suv ombori. Surxondaryo viloyati Qumqoʻrgʻon tumani hududida, Surxondaryoning oʻrta oqimida, Zarkamar va Xoʻjamulki toʻqayi oʻrnida 1958-67 yillarda bunyod etilgan. Daryo havzasining eng tor yerida toʻgʻon qurilgan. Daryo suvini mavsumiy tartibga soladi. Uzunligi 20 km, maksimal eni 6,2 km, oʻrtacha eni 2,96 km, maksimal chuqurligi 27 m, oʻrtacha chuq. 12 m. Toʻla suv sigʻimi 800 mln. M3, foydali suv sigʻimi 610 mln. M3. Suv sathi yuzasi 65 km². Janubiy surxon suv ombori daryoning qayiri va uch terrasasida joylashgan. Asosiy inshootlar tarkibiga tuproq toʻgʻon, extiyot tashlama va Sherobod magistral kanaliga suv beradigan oʻng qirgʻoq suv chiqargich (suv sarfi 150 m3/s) kiradi. Suv ombori Sherobod choʻlidagi 71 mingga yerni oʻzlashtirish hamda ilgaridan sugʻoriladigan 52 mingga yerning suv taʼminotini yaxshilash imkonini berdi. Suv omborida koʻpgina baliq turlari urchitib koʻpaytiriladi va ovlanadi. 1969 yilda Janubiy Surxon suv ombori qurilishga rahbarlik qilgan Mirzaahmad Qoraboyev (1931-1969) nomi berilgan.