«tuproqshunoslik va agrokimyo»

Qora tuproqlar klassifikasiyasi

Tipcha	Avlodlar	Tipcha	Avlodlar
Podzollashgan qora tuproq Ishqorsizlan-gan qora tuproq	Oddiy kuchsiz, tabaqalashgan qora tuproq Chuqurda qaynaydigan va karbonatsiz qora tuproqlar	Tipik qora tuproq Oddiy qora tuproq Janubiy qora tuproq	Karbonatli, sho’rtobsimon qora tuproq Solodlashgan, chuqur - gleylashgan qora tuproq Zichlangan, to’liq rivojlanmagan qora tuproq

Barcha qora tuproqlar qator belgilari asosida turlarga ajratiladi: jumladan, gumusli gorizont (A+V) ning qalinligiga ko’ra: gumusli qatlami juda qalin (> 120 sm), qalin (120 -180 sm), o’rtacha qalinlikdagi (80-40 sm), kam qalinlikdagi (40-25) va juda kam qalinlikdagi (yupqa) (<25 cm); qora tuproqlarga: gumus miqdoriga qarab: ko’p gumusli (>9); o’rtacha gumusli (9-6), oz gumusli (6-4) va juda oz gumusli (4 foizdan kam) qora tuproqlarga ajratiladi. Bundan tashqari qora tuproqlar qo’shimcha jarayonlarning ifodalanishi darajasiga ko’ra (kam, o’rtacha, kuchli ishqorsizlangan, kam, o’rtacha, kuchli sho’rtoblangan kabi) ham turlarga bo’linadi.

Qora tuproqlar tipchalarining geografik tarqalishida muayyan qonuniyat kuzatiladi. Shuning uchun qora tuproqlar zonasi shimoldan janubga qarab: podzollashgan va ishqorsizlangan qora tuproqlar, tipik qora tuproqlar, oddiy qora tuproqlar va janubiy qora tuproqlar kabi zonachalarga ajratiladi.


Qurt
inlari

qaynashi

Oq ko’zanak

Krotovi-nalar

39 – rasm. Sharqiyevropa fasiyasi qora tuproklarining tuzilishi:

1 – podzollashgan; 2 – ishqorsizlangan; 3 – tipik; 4 – oddiy; 5- janubiy