Transportda ortish-tushirish ishlarini tashkil etish

2.14-rasm. Yuk ko‘tarish arqonlari:
a-doirasimon arqonlar; b va d-ikki tomoni xalqali arqonlar; bir tomoni umumiy halqali va ikkinchi tomonlari ilgakli
arqonlar; f va j-sirtmoqlarni osish usullari; x-zanjirli yuk ko‘tarish arqonlari
2.15-rasm. Ilgaklar va yuk ko‘tarish arkonlari:

---

77
a-bir shoxli ilgak; b-ikki shoxli ilgak; d va e-yuk ko‘tarish arkonlari; f-yuk ko‘tarish arkonlarini ilgakka
xavfsiz osish moslamalari.
2.16-rasnt YUklarni ilib olish moslamalari:
a-vilkali ilib olish moslamasi; b-yashiklar va paketlangan yuklami ilib olish moslamasi; d-uzun bo‘yli
yuklami ilib olish moslamasi.
Greyferlar sochiluvchan va to‘kiluvchan yuklarni botirib oxiri eng keng
tarkalgan moslamalardir. Osib ko‘yish tuzilmasiga, jag‘larining ochilishi va
yopilishiga muvojik ikki arkonli va bir arkonli greyferlar mavjud. Ikki arkonli
greyferlarda (2.17-rasm, a) bitta arkon greyferni ko‘tarib turish, ikkinchi arkon esa
greyfer jag‘larini ochish va yopish uchun xizmat kiladi. Bunday greyferning yuk
ko‘tarish mexanizmi ikki barabanli chig‘irdan (lebyodkadan) iborat. Greyfer ikkita
jag‘ (1) dan iborat bo‘lib, ular yuk ko‘tarish arkoni 6 ga osib ko‘yilgan yukori
xalka (oboyma) (4) ga tortkich (3) yordamida sharnirli birlashtirilgan. Jag‘larni
ichki kismidan birlashtiruvchi ostki sharnir (2) greyferni yopuvchi arkon (5) ga
osib qo‘yilgan. Jag‘larni yopuvchi arqon greyfer barabani (8) ga o‘raladi, yuk
ko‘tarish arqoni 6 esa yuk ko‘tarish barabani (7) ga o‘raladi. Greyfer yuk ko‘tarish
arqoni (6) da osilib turganida yopuvchi arqon (5) baraban (8) dan bo‘shatiladi,
greyfer jag‘lari o‘zini va ostki xalqa sharniri (2) og‘irligi ta’sirida ochilib turadi.
YUk ko‘tarish va yopuvchi arqonlar bo‘shatilganida (tushirilganida) greyfer
jag‘lari ochiq xolatda yuk uyumi ustiga tushadi (yotadi).

---

78