Transport tizimlari va texnologiyalari

2.2-jadval
Avtohalokat darajasiga qarab haydovchilar uchun o'rtacha idrok o'tkazish qobiliyati (bit/s) .

baxtsiz hodisa darajasi	Yo'l harakati qoidalarini buzmasdan­	Yo'l harakati qoidalarini buzish bilan­	Yo'l harakati qoidalarini buzganlik ­uchun o'rtacha qiymat­
Baxtsiz hodisa	26.09	38.67	32.38
Baxtsiz hodisa bilan	21.13	15.69	18.41
uchun o'rtacha qiymat avtohalokat	23.61	27.18	25.40

Yo'l harakati intensivligining ortishi bizni ­boshqa inson sezgilarining samaradorligi haqida o'ylashga va haydovchini to'liqroq xabardor qilish va ogohlantirish uchun ularga jiddiy e'tibor berishga majbur qiladi. "Unutilgan" sezgi organlarining roli ­zich avtotransportda kuchayadi: masalan, shahar tirbandligida, ko'rish endi barcha kiruvchi va kerakli ma'lumotlarni, shuningdek, barcha yo'l belgilari, yo'l belgilari va yo'lning o'zini to'liq idrok eta olmaydi va tahlil qila olmaydi. faqat ko'rish organlariga yo'naltirilgan .­

balki boshqa hislar uchun ham yo'l harakati ma'lumotlarini ishlab chiqish va amalga oshirish vaqti keldi .­

2. 
   Diqqat
   

Yo'l harakati xavfsizligi yaxshi ko'rish va diqqat bilan bog'liq. E'tiborsiz haydovchi xavfli yo'l harakati holatini sezishi mumkin, lekin uni to'liq tushuna olmasligi mumkin. Haydash ­doimiy e'tiborga katta talablar qo'yadi. Agar haydovchi qisqa vaqtga ham chalg'isa, baxtsiz hodisa yuz berishi mumkin.
Diqqat - bu har qanday mavzuga, hodisaga diqqatni jamlash. Diqqat faol (to'qnashmaslik uchun ehtiyot bo'lish kerak) yoki passiv (biror narsani o'ziga jalb qiladi) bo'lishi mumkin.
Amalga oshirilgan faoliyatning xususiyatlariga qarab, diqqatning quyidagi xususiyatlari ajratiladi:
diqqatning barqarorligi (odam o'z e'tiborini qasddan ushlab turishi, ya'ni ishda xato qilmasligi mumkin bo'lgan vaqt uzunligi bilan belgilanadi );­
diqqatning selektivligi (faoliyat jarayonida har qanday mazmunli ob'ektlarni fondan ­ajratib olish qobiliyati bilan tavsiflanadi ­);
diqqatning o'zgaruvchanligi ( har qanday ishni bajarishda diqqatni bir faoliyat ob'ektidan boshqasiga o'tkazish qobiliyati bilan belgilanadi );­
diqqatni jamlash (aralashuv barqarorligi ko'rsatkichi bilan tavsiflanadi ­- ikkilamchi, begona stimullardan chalg'itish);
diqqatni taqsimlash ( bir vaqtning o'zida bir nechta harakatlarni bajarish qobiliyati bilan belgilanadi ).­
Diqqatning xarakteristikalari ma'lum darajada ­asab tizimining tipologik xususiyatlari bilan bog'liq va shuning uchun kam o'zgaradi. Shunday qilib, diqqatni almashtirish tezligi asab jarayonlarining harakatchanligiga bog'liq, diqqatning barqarorligi ko'p jihatdan qo'zg'alish jarayonining kuchi bilan belgilanadi.
Muayyan shaxs uchun diqqatning barqarorligi, uni taqsimlash kengligi, o'tish tezligi va diqqatning boshqa xususiyatlari xarakterlidir, garchi bu xususiyatlar mehnat sharoitlariga qarab va turli omillar ta'sirida keng farq qilishi mumkin. Umuman olganda, murakkab faoliyatda ­diqqatning ko'plab xususiyatlari (xususiyatlari) bir vaqtning o'zida qo'llaniladi.
Bir qator zamonaviy kasblarda texnologiyaning rivojlanishi bilan (masalan, haydovchi turi) e'tiborga bo'lgan talablar ortib bormoqda. Biror kishi ko'pincha o'z e'tiborini ikki yoki undan ortiq faoliyat o'rtasida taqsimlashga yoki uni tezda bir turdan ikkinchisiga o'tkazishga majbur bo'ladi. Odatda, diqqatni taqsimlashni o'rganishda sub'ektga ­ikkita vazifani alohida va bir vaqtning o'zida bajarish so'raladi. Taklif etilayotgan vazifalar bir hil heterojen bo'lishi va turli darajadagi murakkablikka ega bo'lishi mumkin. Ularni amalga oshirishning muvaffaqiyat darajasini raqamli ifodalashga imkon beradigan vazifalarni tanlash kerak. Tajribalarda vazifalarni bir vaqtning o'zida va alohida bajarish samaradorligi taqqoslanadi , buning asosida diqqatni taqsimlash xususiyatlari haqida xulosa chiqariladi.­