Transformatorlar

Реал трансформаторнинг чўлғамларини электр ҳолатини

таҳлили

2-расмда реал трансформаторнинг чўлғамларидан ўтувчи токнинг ҳақиқий йўналишлари ва магнит майдон куч чизиқларининг йўналишлари тасвирланган.

2 – расм.

Бирламчи ҳамда иккиламчи чўлғамлар магнит ўзагининг ўрта стерженида жойлашган.
Ишчи оқим ён стерженлар бўйлаб берк контур ҳосил қилади. Ўрта стержен бўйлаб ўтиб ҳаво орқали берк контур ҳосил қилувчи қўшимча оқим чўлғамларда тарқалиш магнит илакиши ва ни ҳосил қилади. ва нинг ўзгариши тарқалиш ЭЮК сини вужудга келтиради.
е_1Т=-d_1T/dt, е_2T=-d_2T/dt. (9.7)
Бу ЭЮК ларни синусоидал ток занжирларида қуйидагича ифодалаш мумкин.
, .
X_1T ва X_2T ларни доимий деб ҳисоблаш мумкин.
Агар трансформатор чўлғамларининг актив қаршиликлари R₁ ва R₂ ни ҳам ҳисобга олсак, у ҳолда трансформаторнинг электр ҳолат тенгламаси:
; (9.8)
, (9.9)
бу ерда ва ишчи оқим таъсирида вужудга келади; - иккиламчи чўлғамдаги кучланиш.
9.3-расмда трансформаторнинг эквивалент схемаси берилган. Трансформаторли электр тармоқларини ҳисоблашда, трансформаторлар Т ёки Г кўринишли алмашлаш схемалари билан ифодаланади. Бу схемаларда магнит боғланиш, электр боғланиш билан алмашланган бўлади.

9.3 – расм.
Истеъмолчи бўлмаганда яъни I₂=0 бўлганда (салт ишлаш) магнит ўтказгичдаги оқим бирламчи чўлғам токи билан ҳосил қилинади. Салт ишлаш токи I_1C билан U₁ орасидаги боғланиш салт ишлаш тавсифи дейилади (9.4-расм). Уэлектромагнит ғалтакнинг вольт-ампер тавсифи кўринишига эга (магнит ўзакли).


9.4 – расм.
Истеъмолчи уланганда I₁ ток вужудга келади ва I₂ ҳам ўзгаради. бўлганди, бўлади. Шунинг учун салт ишлаш режимида бирламчи чўлғамнинг МЮК си юкламали холатдаги иккала чўлғамнинг МЮК ларини йиғиндисига тенг бўлади:
, (9.10)
белгилаш киритиб, (9.10) қайта ёзиб
(9.10,а)



9.5 – расм.
ни ҳосил қиламиз. Бу ерда токининг ташкил этувчилари - доимий, - трансформаторнинг истеъмолчисига боғлиқ бўлади. 9.5-расмда ифодаланган вектор диаграмма (9.8), (9.9) ва (9.10,а) тенгламаларни трансформациялаш коэффициенти n=1,5 тенг ҳолатини ифодалайди.