Transaksion xarajatlar

2.Fanning predmeti va vazifalari. Mikroiqtisodiyot fanining predmeti- bozor iqtisodiyoti sharoitida aniq tovar va xizmatlarni ishlab chiqarish va iste’mol hajmi, narxlarning shakllanishi, resurslarning tarmoqlararo qayta taqsimlanishi, iste’molchilarning tovar sotib olishi, ishlab chiqaruvchilarning esa uni ishlab chiqarishi, sotishi va shu kabi boshqa jarayonlarni o’rganish hisoblanadi. Mikroiqtisodiyot fanining vazifalari quyidagilardan iboratdir:1.Hozirgi davrdagi bozor iqtisodiyoti mexanizmi.2.Resurslardan samarali foydalanish yo’llarini.3.Bozor iqtisodiyoti sharoitida firmalar, korxonalar va uy xo’jaliklarining tutgan o’rni.4.Raqobatlashuv va korxonalar samaradorligi.5.Ishlab chiqarish va uni tashkil etish kabilarni o’rganish va ularni tahlil qilishdan iboratdir.

22. TAKLIF QONUNI - baho bilan taklif o'rtasidagi bog'liqlik, ya’ni bahoning o'sishi bilan taklifning hajmi ortishi, bahoning pasayishi natijasida esa taklifning qisqarishi. Ushbu o'ziga xos bog'liqlikka taklif qonuni deyiladi. U ishlab chiqaruvchilarning past bahoga nisbatan yuqori bahoda mahsulotlami ishlab chiqarish va bozorga taklif etish xohishlarini ko'rsatadi. Bunga sabab, tovarlarni yetkazib beruvchilar mahsulot evaziga pul oluvchi sifatida maydonga chiqadilar. Unga baho har bir mahsulot birligi uchun olgan tushumni tashkil etadi, bu esa mahsulotning o'rtasida bevosita ishlab chiqarish va sotishga rag'bat bo'lib xizmat qiladi. Taklif hajmiga bahodan tashqari bir qancha omillar ta’sir ko'rsatadi: resurslarga baholarning o'zgarishi, texnologiyalarning o'zgarishi, soliqlar va dotatsiyalardagi o'zgarish va h.k. TALAB QONUNI - mahsulot narxi bilan sotib olinayotgan tovar miqdori o'rtasida bo'ladigan teskari yoki qarama-qarshi bog'liqlikning mavjudligi. Talab qonuni orqali talabni tovarlar va xizmatlarga bo'lgan ehtiyojlari aniqlanadi. Baho bilan talab o'rtasida teskari bog'liqlik mavjud ekanini ifodalaydi. Tovarlarning va ko'rsatilayotgan xizmatlarning baholari bilan talab hajmi o'rtasida bog'liqlik bo'ladi. Ana shu bog'liqlikka talab qonuni deyiladi. Uning asosida nima yotishini tushunish uchun quyidagilarga e’tibor berish zarur: insonga mahsulotning keyingi birliklari borgan sari kamroq qoniqish beradi, xaridor qo'shimcha mahsulotlarning bahosi pasayib borishi sharoitida sotib oladi.