Toshloq tumani

t°
щрт


50-9 + 20-16
9 + 16


450 + 320
25


770
~25


30,8°


3. Mustahkamlash. Test yechiladi.
TESTLAR.

1. 
   +; 2,1; 3 va 2,1 sonlarining o‘rta arifmetigi 2,3 ga teng. у ni toping. A) 3,4 B) 2 C) 2,6 D) 2,1 E) 3
   

2. 
   л:;-2,1 va 3,3 conlarini o‘rta arifmetigi 0,2 ga teng. x ni toping.
   

A) 0,6 B)-0,6 C) 0,8 D) 2 E) -0,8

3. 
   Bir son ikkinchi sondan 6 ta ortiq. Ularning o‘rta arifmetigi 20 ga teng. Shu sonlardan kattasini toping.
   

A) 23 B) 27 C)33 D) 26 E) 34

4. 
   Uchta sonning o‘rta arifmetigi 17,4 ga teng. Agar sonlarning ikkitasi 17,5 va 21,6 bo‘lsa, uchinchi sonni toping.
   

A) 12,1 B) -0,2 C) -8,4 D) 13 E) 13,1

5. 
   Uchta sonning o‘rta arifmetigi 30 ga, dastlabki ikkitasiniki esa 25 ga teng. Uchinchi sonni toping.
   

A) 44 B) 45 C) 40 D)38 E) 36

6. 
   Uzunliklari har xil bo‘lgan 8 ta yog‘och berilgan. Ularning o‘rtacha uzunligi 10 dm ga teng. Shu yog‘ochlarga yana bitta yog‘och qo‘shildi. Natijada ularning uzunligi 12 dm ga teng bo‘ldi.
   

Qo‘shilgan yog‘ochning uzunligini toping.
A) 18 B) 22 C) 32 D) 28 E) 26

7. 
   N ta sonning o‘rta arifmetigi 13 ga, boshqa Mtasiniki 28 ga teng. Shu N+M ta sonning o‘rta arifmetigini toping.
   

_{4 4} N+M _ч 13A + 28M _ч 13M + 28A _ч 13A + 28M
A) — B) C) D) E)
’ M ’ 41 ⁷ M + N M + N M-N

8. 
   Agar a natural son hamda a e (9;17) bo‘lsa, 6; 10 va a sonlarning o‘rta arifmetigi quyida keltirilgan sonlardan qaysi biriga teng bo‘ladi?
   

A) 10 B) 12 C) 18 D) 8 E) 13

9. 
   Ikki natural son kvadratlarining o‘rta arifmetigi 10 ga, o‘rta geometrigi esa 8 ga teng. Shu sonlarning yig‘indisini toping.
   

A) 4 B) 12 C) 9 D) 6 E) 7 ^{10 11 12 13}


10. Uchta sonning o‘rta geometrigi 6 ga teng bo‘lib, ulardan ikktasi 8 va 9 bo‘lsa, uchinchi son necha bo‘ladi?
A) 3 B) 7 C) -5 D) -3 E) 4


11. 36° li 6 litr suvga 8 litr suv qo‘shilgach, aralashtirilgan suvning temperaturasi 24° bo‘ldi. Qo‘shilgan suvning temperaturasi necha gradus ?
A) 15° B)16° C) 17° D) 18° E) 20°


12. Temperaturasi 36° boTgan 6 litr suvga temperaturasi 15° boTgan 8 litr suv qo‘shildi. Idishdagi suvning temperaturasi necha gradus boTdi?
A) 24° B) 20° C) 22° D) 26° E) 30°


13. Urug‘ning unumdorligini aniqlash uchun har birida 100 dona urug‘ boTgan 4 gurux ajratib olindi. Birinchi yuztalikdan 87 ta, ikkinchi yuztalikdan 89 ta, uchinchi yuztalikdan 93 ta, to‘rtinchi yuztalikdan 83 ta urug‘ unib chiqqan boTsa, o‘rtacha har yuz dona urug‘dan nechtadan urug‘ unib chiqqan?
A) 63 B) 88 C) 54 D) 72 E) 78

4. 
   Darsni yakunlash.
   
5. 
   Uyga vazifa: test yechish tematik axborotnomalardan
   

Tayyorladi:
Tekshirdi: OTIBDO‘ :


20 y.

10-mas hs‘ulot

Sana:


Dars mavzusi. Proporsiya.
Dars maqsadlari: o‘quvchilarga proporsiyani o‘rgatish, ulaming fanga qiziqishlarini
oshirish.


Darsning borishi:

1. 
   Tashkiliy qism.
   
2. 
   Proporsiya.
   

Ikkita 2- va ^ nisbatlaming o‘zaro tengligi proportsiya deyiladi, a va d lar proportsiyaning chetki hadlari, b va c lar о ‘rta hadlari deyiladi.

2. 
   =-2- proportsiya quyidagi xossalarga ega:
   

1. ad=bc;
. da

4. 
   c = — :
   

_ be

²-^a=T’

s.dJp a ~ , ad 3. b = — c 6. ma + nb _ mc + nd . pa + qb pc + qd ’ 7. a-b d c-d b 8. a-c b-d a ~b a sonini w?:w:£nisbatda to‘g‘ri proportsional boMaklarga ajratish: a a a ■ да; m+n+k m+n+k teskari proportsional boMaklarga ajratish. 1 a 1 ■n: m + n + k ■ • к a	l		a
1 1 1 — + —+ —	да ’	1	1 + —
m n к		m	и
a. agar -± =	a2 К		4

n


111 к
— + - + — m n к


1)
2)


a, + a, + ... + a a.
1 2 J_


b₁+b₂+... + b_n b_x


a.m, + aan^ +... + a m a,
11 2 2 n n 1


b.m, + #,да, +... + b m b,
11 Z Z n n 1
m,n,r,q,m\, m₂, ... m_n lar haqiqiy sonlar.
Misol: Proportsiyaning nomaMum hadini toping: 1,2:v=8,4:25,2.
Yechish: Proportsiyaning uchinchi xossasiga asosan: x = ^1,2'^25,2 = 3,6


8,4


3. Mustahkamlash. Test yechiladi.


TESTLAR.


4 2 6
1. 2—: x = \— : 2— proportsiyaning nomaMum hadini toping.


^A>i ^B)f ^c>⁴^
2. 3,5:jc=0,8:2,4 tenglamani yeching. A) 10,5 B) 9,2 C) 13,5


°)f


E)₂I


D) 7,8


E) 11,5


3. f^ + jtj:7 = f^ + jtj:9 tenglamaniyeching.


A) 1


8


B)1


C)l


8


D) 1-

^} 8

4. I 2x + 6-^ I: з = 4^ tenglamani yeching.


A) 3— ^} 13


B) 3 — ^} 26


C) 3 — ^} 26


5. fx + 3^j:4^ = 6 tenglamani yeching.


A) 22- ^} 9

2. 
   21-
   

^} 9

2. 
   22- ^} 3
   

(x-12):-

4. 
   ;—- = l tenglamani yeching.
   

0,3-3 —+ 7 3


D) 4A ^} 13

4. 
   20- ^} 9
   

E) 1- ^} 4


A)25 B)14

100. 
     15
     

100. 
     16
     

100. 
     21- ⁷ 6
     

100. 
     18
     

4. 
   420: (160-1000:x)= 12 dan jc ni toping.
   

A) 8 В) ^ C) 35 D) 36 E) -8
1 13

4. 
   l—x: 2— = 2— tenglamani yeching.
   

A) 5 B) 3 C)l4 D) 4 Е)з|

4. 
   (360+x)-1002 = 731460 dan jc ni toping.
   

A) 370 B) 270 C) 470 D) 730 E) 1090 ^{4 5}