Toshloq tumani

3. Mustahkamlash. Test yechiladi


25-3-4-55-100 25 1_
8-11-125-18 ~ 3 ~ 3^:


1.


3,2-0,027-0,005


0,09-0,0025-0,64
A) 3 B) 0,3


ni hisoblang.
C) 30


TESTLAR.


D) 2


10-6 12-5


E) 0,6

2. 
   2,8' j^2~^: 2,8-1J + 2-j ni hisoblang.
   

1. 
   5,6 B) 2-j C)2i D) 2,8 E)3±
   

2. 
   (0,2 • 0,1 - o,l): 0,25 + 0,75 ni hisoblang.
   

1. 
   1,07 B) -2,45 C) 3,95 D) 0,43 E) 0,97
   

2. 
   j• (-32)+0,5 • (-8) ni hisoblang.
   

1. 
   8 B) 4 C)6 D) 7 E) 10
   

2. 
   -2,4+3^2,6) ifodaning qiymatini toping.
   

1. 
   -10,6 B) 12,5 C)3+ D) -12,5 E)-3^
   

2. 
   79,9-79,8+79,7-79,6+79,5-79,4+...+60,3-60,2+60,1-60 ifodaning qiymatini toping.
   

A) 100 B) 20 C)10 D) 18,8 E) 9,9

2. 
   13,5-5,8-8,3-4,2-5,8-8,3+ 4,2-13,5 ni hisoblang.
   

A) 42 B) 52 C) 50 D) 48 E) 54

4. 
   Darsni yakunlash.
   
5. 
   Uyga vazifa: test yechish tematik axborotnomalardan
   

Tayyorladi:
Tekshirdi: OTIBDO‘ :
“ ” 20 y.

8-mashg‘ulot

Sana:


Dars mavzusi. Davriy kasrlar.
Dars maqsadlari: cfquvchilarga davriy kasrlarni o‘rgatish,
ulaming fanga qiziqishlarini oshirish.


Darsning borishi:

1. 
   Tashkiliy qism.
   
2. 
   Davriy kasrlar.
   

Davriy kasrlar.


Agar o‘nli kasming kasr qismida bir yoki o‘ndan ortiq sonlar doimiy takrorlansa, bunday kasr davriy kasr deyiladi va u quyidagicha yoziladi:

0. 
   333... =0,(3); 2,3(12)=2,3121212.,
   

birinchi kasming davri bitta raqam - 3 dan iborat, ikkinchi kasming davri ikkita raqam -12 dan iborat;
Agar butun qismidan keyin darxol davr boshlansa, bunday davriy kasr sof davriy kasr deyiladi. Sof davriy kasmi oddiy kasrga aylantirish uchun butun qismi noldan farqli boTsa, butun qismi yozilib, kasr qismining suratiga davrdagi son yoziladi, maxrajiga esa davrdagi raqamlar sonicha 9 yoziladi.
194
Misol: 2,(124) = 2—
^v ' 999


Davriy kasming kasr qismida bir yoki bir nechta raqamdan so‘ng davr boshlansa, bunday kasr aralash davriy kasr deyiladi:
Misol: 5,2(04), 7,01(23)
Aralash davriy kasmi oddiy kasrga aylantirish uchun butun qismi butun qismiga yozilib, kasr qismining suratiga kasr qismida qatnashgan barcha raqamlardan davrgacha qatnashgan raqamlar ayrilib, natija yoziladi, maxrajiga esa davrdagi raqamlar sonicha 9 va davrga kirmagan kasr qismidagi raqamlar sonicha 0 yoziladi.


_Л/Г. 1 „ 12337-123 „ 12214
Misol: a) 3,123(37)=3 = 3


b) 0,4l(6)+0,(3)= ₉₀₀
v) 4,3(1)-3,4(1) = 4 ^31-3


99000
416-41 3 _ 375 1
9 " 900


99000
___5_ 1-4 5 + 4
3 ^_ 12 3 ^_ 12 3-4 " 12


„41-4 .28 37 388-307 81.
3 = 4 3— = = — 5
90 90 90 90 90 90


g) 1,3(6)-0,6(3) = 1


36-3 63-6 33 57 _ 123 57 _ 1189 _ 289
90 ' 90 90'90 ~~ 90 ' 90 ~~ 900 ~~ 900^:


d) s,0(\):\,0(2) = S— = —: — = — ■ — = — = 7-

^{w w} 90 90 90 90 90 92 92 92

9_
12’


3. Mustahkamlash. Test yechiladi.
TESTLAR.
2

1. 
   0,(7)+0,(5)-- ning qiymatini hisoblang.
   

A)lf B) 0,(12) C) 1,(2) D)l± E)4

2. 
   Quyidagi sonlardan qaysi biri 0,(36) ga teng?
   

9 2 4 14
А)— В)- С) — D)- Е) —

⁷ 27 ^{4 5 * 7} 3 ⁷ 18 ⁷ 9 ⁷ 11

3. 
   Quyidagi sonlardan qaysi biri 0,(81) ga teng?
   

1 14 24 7 9
А)- В)— C)— D)— E) —

⁷ 7 ⁷18 ⁷ 27 ⁷10 ⁷ 11

4. 
   3,2(62)-1,(14) ni hisoblang.
   

A) 2,(12) B) 2,(1) C) 2,247 D) 2,2(47) E)2,01

5. 
   0,(45) soni quyidagi sonlardan qaysi biriga teng?
   

A)-


B)


12
27


C)


10
18


D)^ E)


11

6. 
   o, (8)+о, (з) - ning qiymatini hisoblang.
   

A) 1,(10)


B) 0,(11)


C)l


1


D)l— ⁷ 9


E) 1


1

7. 
   Davri 0 yoki 9 dan farqli boMgan cheksiz davriy o‘nli kasrlami ko‘rsating:
   

1 172 17
,n = 247,123123... ,p = 0,63(8), q = ,/ = —.
0,33 ^w 99 20


A )n,r B)m,r,l

100. 
     m,n,r,q
     

D) m,q


E) hammasi

8. 
   Davri 0 yoki 9 dan farqli boMgan cheksiz davriy o‘nli kasrlami ko‘rsating:
   

m=2,32666...,n = —n = —n = 7,145222...,/ = 3,222.
99 16


A) m,n B) m,q


C) m,n,q


D) m,n,r


E) hammasi

9. 
   Quyidagi sonlardan qaysi biri 0,(2) ga teng?
   

A) - В) — C) - D) 0,22

⁷ 9 ⁷ 18 ⁷ 3 ⁷

E)


2_
10


10.
11.


5,(8) ni oddiy kasr ko‘rinishida yozing.


A) 5—

⁷ 10

0,8(3)-0,4(6)
0,(3)





C)5


888
1000


ni hisoblang.


A) 1,1 В)4 C) 3 D) 0,3





E)


2
3


E) 5


88
100


4. Darsni yakunlash.


5. Uyga vazifa: test yechish tematik axborotnomalardan


Tayyorladi:


Tekshirdi: OTIBDO‘ :


20 y.

Sana:

9-mashs⁽ulot


Dars mavzusi. 0‘rta arifmetik va o‘rta vaznli qiymat.
Dars maqsadlari: o‘quvchilarga sonlarni o‘rta arifmetik va o‘rta vaznli qiymatini
cfrgatish, ularning fanga qiziqishlarini oshirish.


Darsning borishi:

1. 
   Tashkiliy qism.
   
2. 
   0‘rta arifmetik va o‘rta vaznli qiymat.
   

0‘rta arifmetik va o‘rta vaznli qiymat.


Bir necha sonlar yigdndisini qo‘shiluvchilar soniga bodish natijasi shu sonlaming o‘rta arifmetik qiymati deyiladi. Berilgan sonlarning o‘rta arifmetik qiymatini topish uchun ular yigdndisini qcfshiluvchilar soniga bodish kerak:
_A__Xl+x₂+... + x_n n

1. 
   misol: 0,289; 0,32; 0,291; 0,3 sonlarining o‘rta arifmetik qiymatini toping.
   

_v ... 0,289 + 0,32 + 0,291 + 0,3 1,2
Yechish. — — = — = 0.3
4 4

2. 
   misol: Oltita sonning o‘rta arifmetik qiymati 3,3 ga teng bo‘Isa, shu sonlar yig‘indisining ^ qismini toping.
   

Yechish: x berilgan 6 ta sonlar yig‘indisi bo‘lsa, u holda ^ = 3,3 bodadi, bundan
x = 6- 3,3 = 19,8. Demak,
1 1 _1ЛО 1 198 198 33 ,3
- • jc = - -19,8 = = = — = 6-;
3 3 3 10 30 5 5
Bahosi a so‘mlik к kg, b so‘mlik n kg, c so‘mlik m kg mahsulot bodsa, bu mahsulot
aralashmasining bir kilogrammi
ci-k + b-n + c-m
so mturadi.
k + n + m
a, b, c sonlaming о‘rta vaznli qiymati deb:
ci-k + b-n + c-m


k + n + m
songa aytiladi, bu yerda k, n, m -musbat sonlar.

3. 
   misol. Temperaturasi 50° bodgan 9 litr suvga temperaturasi 20° bodgan 16 litr suv qo‘shildi. Aralashtirilgan suvning temperaturasini toping.
   

Yechish. Yuqoridagi formuladan foydalanamiz: a=50°, b=20°, k=9 litr, n= 16 litr,