Тошкентдавлат иқтисодиёт университети

3. Хулоса

Saunders ва бошқаларнинг фикрига қўра (2009), тадқиқотчи тадқиқотни фақат маълум бир вақтда амалга ошириши мумкин, ёки уни кесма тадқиқот деб ҳам аташ мумкин хамда узоқ вақт талаб қилиши мумкин (Saunders ва бошқ., 2009, 155-бет). Вақт чекланганлиги сабабли тадқиқотлар асосан тасаввурлар кесимида олиб борилади ва шу билан пул массаси сохасини нинг ривожланиш даврига эътибор қаратилади.

IV.БОБ КУТИЛАЁТГАН НАТИЖАЛАР

1. Кириш

Ушбу боб амалий ва назарий ҳиссаларни ўрганиш ва муҳокама қилиш тўғрисида хулосалар чиқариш билан бошланади.

2. Ўзбекистонда пул массаси ва реал даромадлар даражаси ўртасидаги боғлиқликни эконометрик тадқиқ қилиш.

Мамлакатда валюта бозорининг эркинлаштирилиши ҳамда аҳоли ва тадбиркорлик суб’ектларининг нақд пулга бўлган эҳтиёжини қондириш борасида амалга оширилган ишлар савдо ва пуллик хизмат кўрсатиш соҳасидаги субьектлар томонидан нақд пулларни банк кассаларига топширишилишини рағбатлантирувчи омил бўлиб хизмат қилмоқда. Натижада, 2018- йил давомида банклар кассаларига қабул қилинган нақд

пул тушумлари ҳажми 2017- йилга нисбатан 2,1 баробарга ортиб, 83,1 трлн.

сўмни ташкил қилди. 2018- йил давомида банк кассаларига нақд пул тушумини топшириш кўламининг ошиши билан бир қаторда, нақд пулдаги чиқимлар ҳажми ҳам 2017- йилга нисбатан 1,9 баробарга ошиб, 85,8 трлн. сўмни ташкил этди. 2018 йилда нақд пул чиқими ҳажмининг кескин ошиб кетишига асосан ушбу даврда:

• тижорат банкларининг валюта айирбошлаш шахобчалари орқали чет эл

валюталарини сотиб олишга ёналтирилган нақд пуллар ҳажмининг 2017- йилга нисбатан 14,8 трлн. сўмга кўпайганлиги;

• аҳоли даромадининг ошиши, шу жумладан иш ҳақи, пенсия, стипендия

ва ижтимоий нафақалар миқдорининг оширилиши натижасида мазкур тўловларга ёналтирилган нақд пул ҳажмининг 10,2 трлн. сўмга ошганлиги ўз таьсирини кўрсатди.