Toshkent «yangiyo‘l poligraf servis»



Download 3,81 Mb.
Pdf ko'rish
bet58/81
Sana16.01.2022
Hajmi3,81 Mb.
#370711
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   81
Bog'liq
O'qish kitobi. 4-sinf (2017, S.Matchonov, A.Shojalilov) (1)

ERKACHOLNING O‘RIGI
Xudoyberdi  To‘xtaboyev
Tug‘ilib  o‘sgan  qishlog‘imga  borib,  qarindosh-urug‘lar 
huzurida  bir  necha  kun  mehmonda  bo‘ldim.  Tengqur
-
larim,  yoshlar  davrasida  ishtirok  etib,  goh  qizg‘in 
suhbatlarga  qo‘shildim,  goh  aytilayotgan  fikrlarning 


157
«
mazasini»  shimayotgandek  jimgina  o‘tirdim.  Yosh
-
lar  orasida  ko‘proq  bo‘ldim  desam  ham  bo‘ladi,  ular-
ning  beg‘ubor  suhbatini  yoqtiraman.  Bir  galgi  suhbatda 
yigitchalardan  biri:  «Amaki,  o‘rikdan  yeng,  og‘zingizda 
erib  ketadi.  «Qoraqandak»  deyishadi  bu  navni,  Erka
-
cholning  o‘rigidan»,  –  deb  qoldi.  Yuragim  xapriqib  ketdi.
Shirin-shirin 
entika 
boshladim. 
Suhbatdoshlarim
-
ga  qayta-qayta  tikilaman,  yuz-u  ko‘zlarida  yeyayotgan 
o‘riklaridan  olayotgan  huzurdan  o‘zga  ifodani  sezmay
-
man.  Erkacholning  kimligini  ham,  u  kishi  menga  bobo 
bo‘lishini  ham  bilishmaydi,  deb  o‘ylayman.  Axir  u  zot
-
ning  olamdan  o‘tganiga  necha-necha  yillar  bo‘ldi-ku...
Otam  olamdan  o‘tgach,  yigirma  yoshida  beva  qol
-
gan  onam  ikki-uch  yildan  so‘ng  turmushga  chiqib, 
mening  tarbiyam  bobomning  ixtiyorida  qolgan  edi... 
Sutga  to‘ymagan  qo‘zi  onasining  orqasidan  qolmaga-
nidek,  erta-yu  kech  bobomning  ortidan  ergashib  yurar
-
dim.  Hatto  tunda  ham  bir  o‘rinda  yotardik.  Yotishim 
bilan barmoqlarim bilan soqollarini tarab, ertak aytib 
berasiz  deya,  qiyin-qistovga  olardim. 
Bir  kuni  ertalab  katta  ko‘k  eshagimizni  yetaklab 
chiqib:
–  Qani,  orqamga  mingash-chi,  –  deb  qoldilar.
–  Qayoqqa  boramiz?  –  deya  so‘rayman  sevinib.
–  Qashqar  qishloqdan  o‘rik  ko‘chati  olib  kelamiz.
–  O‘rik  ko‘chati  o‘zimizda  bor-ku?
–  U  boshqasi,  o‘g‘lim.
–  Qanaqasi?
–  Bas  endi,  jim  ket.
–  Yo‘q,  oldin  qanaqaligini  ayting,  keyin  jim  keta
-
man.  Bo‘lmasa  eshakning  junidan  tortaman.


158
–  Qo‘y,  bolam,  junidan  torta 
ko‘rma,  yana  yiqitsa,  ishimiz  bitmay 
qoladi...  Qashqarda  «Qoraqandak» 
degan  o‘rik  bor,  faqat  o‘sha  yer-
da  o‘sadi  u.  Quruq,  suv siz  yerni 
xohlaydi,  shekilli.  Mevasi,  hay-hay, 
biram  shirin  bo‘ladiki,  tog‘alaringnikiga 
borganda  yegansan-ku.
–  Yeganim  yo‘q,  –  deyman.
–  Yegansan,  cho‘ntagingni  to‘ldirib  solib  berishardi-ku!
–  Bobojon,  nega  «Qoraqandak»  deyishadi?
–  Quriganda  shirasi  ko‘p  bo‘lgani  sabab  rangi 
qorayib  qoladi-da.
Shu  yo‘sin  Qashqarga  borib  bir  quchoq  mayda 
ko‘chat  olib  qaytdik.
Hali-hali  esimda,  erta  bahor,  yerdan  nam  ketib  ul
-
gurmagan,  tuproq  ham  xamirdek  ko‘pchib  turibdi.  Te
-
palikning  kungay  tomonida  chuchmomalar  yerni  yo-
rib  chiqa  boshlagan,  havo  ham  xiyla  ayoz  bir  palla 
edi.  Bobom  bir  hafta  davomida  tepalikni  gir  aylan
-
tirib,  orasida  besh-olti  gaz  joy  qoldirib,  chuqurcha
-
lar  kovladilar.  Men  esa  goh  o‘tgan  yilgi  xas-xashak
-
lardan  yig‘ib,  guldiratib  olov  yoqib  yuboraman,  goh 
katta  qumg‘onni  toshdan  yasagan  o‘chog‘imizga  qo‘yib, 
varaqla tib  choy  qaynataman,  goho  nima  maqsaddali
-
giga  o‘zim  ham  tushun magan  holda  yuqoridan  pastga, 
pastdan  yuqoriga  halloslab  yugurib  terga  botaman.
–  Kel  endi,  mana  bu  ko‘chatni  ushlab  tur,  –  deydilar 
ba’zan  bobom.  –  Angrayma,  nihol  qiyshayib  qolyapti.
–  Bobojon,  bog‘imizda  o‘rik  ko‘p-ku,  endi  qolgani
-
ni  ekmay  qo‘ya  qolaylik,  qishloqqa  qaytgim  kelyapti, 
enamni  sog‘indim.


159
–  Yo‘q,  bo‘talog‘im,  hammasini  ekib  ketganimiz  yax
-
shi.  Katta  bo‘lsa,  mevasini  odamlar  yeb  sen  bilan 
meni  duo  qilishadi.
Shu  yo‘sin  nihollarni  ekib  tugatdik.  Rahmatli  bobom 
o‘sha  yili  ham,  keyingi  paytlarda  ham  xurjunning  ikki 
ko‘ziga  ikki  ko‘zani  solib,  tepalikka  suv  tashiganlari-
tashigan  edi.  Meni  qanchalik  suyib  erkalasalar,  nihol
-
larni  ham  to  hosilga  kirguncha  ana  shunday  erkala
-
ganlari  hali-hali  esimda.
1.  Erkacholning  o‘rigi  haqida  gap  ketganida  nima  uchun 
yozuvchi:  «Yuragim  xapriqib  ketdi.  Shirin-shirin  entika 
boshladim»,  –  deb  yozadi?
2.  «Yaxshidan  bog‘  qoladi»  maqolining  hikoyaga  qanday 
aloqasi  bor?  O‘z  so‘zlaringiz  bilan  izohlang. 

Download 3,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   81




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish