Toshkent «yangiyo‘l poligraf servis»

ZUMRAD BAHOR
BAHOR
Qudrat  Hikmat
Uchib  yurar  mayin  shamollar
Yelpib-yelpib  anhor  yuzini.
Qirg‘oqlarda  soyabon  tollar
Oyna  –  suvda  ko‘rar  o‘zini.
Tong yellari o‘ynoqlab sekin,
Jiydazorga  kirib  yo‘qolar.
Maysa o‘tlar tebranib sekin,
Orqasidan  kuzatib  qolar.
Chumchuqlarning  og‘zida  cho‘p-xas,
In  qo‘yishar  tutlar  ustiga.
Ko‘kni  quchgan  teraklar  tinmas,
Oro berar kulrang po‘stiga,
Bedapoya  yam-yashil  o‘tloq,
Chinorlarda  qushlar  chug‘urlar.
Ko‘klam  ko‘rkin  ko‘rdingmi,  o‘rtoq,
Chamanzordek  hammayoq  gullar.
1.  She’rni  ifodali  o‘qing  va  yod  oling.
2.  Bahor  tabiatini  «mayin  shamollar»,  «soyabon  tol
-
lar»,  «tong  yellari»,  «o‘tlar  tebranib»,  «ko‘kni  quch
-
gan  terak lar»  iboralaridan  foydalanib,  qayta  hikoya 
qiling.

---

155
BAHOR TA’RIFIDA
Yusuf  Xos  Hojib
Sharqdan  bahor  nasimi  esib  keldi,  olamni  bezamoq 
uchun  firdavs  yo‘lini  ochdi.
Oq  rang  ketib,  bo‘z  yerni  alvon  rang  qopladi,  olam 
o‘ziga  oro  berib  bezanmoq  taraddudiga  tushdi.
Zerikarli  qishni  bahor  nafasi  haydadi,  musaffo  ba
-
hor  yana  o‘z  hukmiga  kirdi.  Uyquga  kirgan  daraxtlar 
yana  yashil  to‘n  kiydi,  oq,  sariq,  ko‘k,  qizil  rangli  harir 
yopinchiqlar  bilan  bezandi.
Bo‘z  yer  yuziga  yashil  parda  tortdi,  go‘yo  Xitoy  kar
-
voni  ipak  matolarini  har  tomonga  yoydi.  Dala-tuz,  tog‘, 
o‘nqir,  past  baland  qirlar  ko‘k  va  alvon  rangga  ko‘milib 
burkandi.  Turli-tuman  chechaklar  qiyg‘os  ochildi,  olam  ichi 
ifor  va  kofur  isi  bilan  to‘ldi.  Dimog‘larni  chog‘  qiluvchi 
sabo  yeli  ko‘tarildi,  butun  olamga  mushk-anbar  hidi  taraldi.
G‘oz,  o‘rdak,  oqqush,  qilquyruqlar  osmonni  to‘ldirib 
qag‘illashib  yuqori-quyi  uchmoqda.  Mag‘rur  turnalar 
ko‘kda  ovozini  baralla  yangratmoqda,  tizilgan  tuya  kar
-
vonidek  uchmoqda.
Kaklik  xushovoz  bilan  sayrab,  qah-qah  urib  kulmoqda, 
uning  tumshug‘i  qon  kabi  qizil,  qoshi  esa  qop-qora.
Qora  qarg‘a  tumshug‘ini  ko‘pirtirib  qag‘illaydi,  uning 
ovozi  tantiq  qizning  ovozi  kabi  yoqimsizdir.
Gulzorda  bulbul  ming  ohangda  navo  qilmoqda,  tun-
kun  tinmasdan  yoqimli  sayramoqda...
Osmonni  bulut  qoplagan,  yomg‘ir  yog‘moqda,  gullar 
yuz  ochib  qah-qah  urib  kulmoqda.
1.  O‘lkamizga  bahor  kelganini  qayerdan  bilamiz?
2.  Matndan  qushlar  hayoti  haqida  nimalarni  bilib  oldingiz?
3.  Bahorda  janubdan  qanday  qushlar  uchib  keladi?

---

156
JALA DARAKCHISI
Habib  Rahmat
Bahor  chog‘i  osmonda 
Shunday  hol  bo‘lar  goho: 
Gumburlab  momaqaldiroq,
Berar  xunuk  bir  sado.
Gumbur-gumbur,
gum, gumbur,
Gumbur-gumbur,
gum,  gumbur. 
Go‘yo  toshlar  sharaqlab,
Tusha  boshlar  yer  sari.
Birdan  chaqmoq  charaqlab, 
Porlar  olov  singari. 
Gumbur-gumbur,
gum, gumbur,
Gumbur-gumbur,
gum,  gumbur. 
Menga  esa  tomosha,
Qo‘rqib,  rangim  o‘chmaydi. 
Bilaman  bu  toshlarning 
Bittasi  ham  tushmaydi.
Bu  guldirak,  guldirak,
Jaladan  berar  darak.
1.  She‘rda  momaqaldiroq  nimaga  o‘xshatilgan?
2.  Qaysi  faslda  momaqaldiroq  gumburlaydi?  U  nimadan 
darak  beradi?