Toshkent tibbiyot akademiyasi ergashev u. Y. Xirurgik kasalliklar

Oksidlovchilar: 
1. 
Vodorod peroksidning 3% li eritmasi 
yarani yuvishda, mexanik tozalaydi, 
jarohatdagi bog‘lam almashtirganda qurib qolgan bog‘lam, doka namlanganda, 
uning to‘qimadan og‘riqsiz, ehtiyot qilib ko‘chishini ta’minlaydi. U bilan 

---

26 
yuvganda hosil bo‘ladigan ko‘p miqdordagi ko‘pik jarohatdan yiring, fibrin, o‘lgan 
to‘qima, begona jismlarning chiqib ketishini ta’minlaydi. Vodorod peroksidi hidni 
yo‘qotish xususiyatiga ham ega. Undan tashqari, anaerob infeksiya chaqirgan 
yallig‘lanishni bartaraf etishda foydalaniladi.
2. 
Kaliy permanganat eritmasi
– qora kristallardan iborat bo‘lib, suvda yaxshi 
eriydi. Kuchsiz eritmalari och qizil, kuchlisi esa to‘q binafsha rangda bo‘ladi. 
Yorug‘lik ta’sirida qo‘ng‘ir rangga kiradi. Nordon marganetsli kaliy jarohat 
ajralmalari bilan ta’sirlashib parchalanadi va bunda hosil bo‘lgan kislorod ajralish 
paytida kuchli oksidlovchi bo‘lib ta’sir qiladi. Badbo‘y hidni yo‘qotish 
xususiyatiga ega, lekin uncha kuchli bo‘lmagan 0,1-0,5% li eritmalari yiring va 
chiriyotgan jarohatlarni yuvish uchun qo‘llaniladi.
ORGANIK BIRIKMALAR
Bu guruhga quyidagi preparatlar kiradi: 
1.
Spirtlar
 – 96 gradus va 70 gradus etil yoki vino spirti
(Spiritus aethylicus 
96
o
,70
o
). Etil spirtining antiseptik xossalari juda ko‘p u oqsillarni suvsizlantiradi va 
denaturatsiya qiladi. Ko‘pgina davolash muassasalarida spirtda kesuvchi 
instrumentlar, ayniqsa skalpel, polietilen naychalar, rezina buyumlar sterilizatsiya 
qilinadi, chok solish materiali saqlanadi, xirurg qo‘llari va operatsiya maydoniga 
(sohasiga) ishlov beriladi. 
Spirtga solib qo‘yishdan, aksariyat yuqorida sanab o‘tilgan buyumlarni boshqa 
usullar bilan sterilizatsiya qilingandan keyin taxt qilib qo‘yilgan holda uzoq vaqt 
saqlash uchun foydalaniladi. Yara bog‘lashda foydalaniladigan pinset va 
qaychilarni spirt bilan aktiv «sterilizatsiya qilish» qat’iyan man etiladi, chunki 
bunda «sterilizatsiya» maqsadga muvofiq bo‘lmay, balki, o‘z-o‘zini aldashdan 
boshqa narsa emas.