Тошкент Тиббиёт Академияси

СИФИЛИСГА ҚАРШИ ВОСИТАЛАР.

Қисқа ва узоқ таъсир этувчи бензилпенициллинлар, чунки сифилисни кўзғтувчиси трепонемманинг унга чидамлилиги ривожланмайди. Агар пенициллинни қўллаб бўлмаса тетрациклин, эритромицин, азитромицин ва бошқаларни қўллаш мумкин. Бу препаратлар пенициллинга нисбатан кучсизроқ таъсир этади. Антибиотиклардан ташқари висмут препаратлари қўлланилади. Биохинол (моновисмут шароб кислотасининг асосли висмут тузининг ёғдаги суспензияси). Биохинол (йод висмут хинининг 8%ли ёғли эритмаси). Бу препаратларнинг таъсир спектри фақат сифилис қўзғатувчиси билан чекланади. Таъсир кучи бўйича иккала препарат ҳам бензил-пенициллиндан кучсиз.
Таъсир меҳанизми: сульгидрил гуруҳи бор бўлган ферментла фаоллигини сусайтиради. Таъсири аста секин бошланади.
МИТ дан сўрилмайди, парантерал (м/и) киритилади.

СИЛГА ҚАРШИ ВОСИТАЛАР.

Фармакология фанининг ютуқлари ҳозирда силни даволашда катта ютуқларга асос бўлди. Кейинги 30 йилда, илгари даволаш мумкин бўлмаган асосан ўлим билан тугайдиган милиар сил, сил минингити каби ушбу хасталикни шакилларини даволаш мумкин бўлди. Албатта фақат дорилар билан силни даволаб бўлмайди, унга қўшимча яхши умумий овқатланиш, кунтартиби, санатор-курортли даволаш ва керакли ҳолларда жарроҳлик муолажалари керак бўлади. Фақат шундагина самарали даволаш бўлиши мумкин. Олиниш манбаалари бўйича силга қарши воситалар 2га бўлинади:

1. 
   Антибиотиклар
   
2. 
   Синтетик воситалар.
   

Силни ҳозирги замон даволаш негизида ҳар хил таъсир механизимли химиотерапевтик воситаларни қўшиб қўллаш ётади. Силга қарши воситалар, сил жараёни шиллиқ қаватларда жойлашган бўлса, паренхиматоз органлар силига нисбатан яхшироқ таъсир кўрсатади. Синтетик силга қарши воситаларнинг таъсир спектори жуда тор бўлиб, асосан сил таёқчасига таъсир этади. Силга қарши антибиотикларнинг эса таъсир спектори кенг. Кўпгина силга қарши препаратлар препаратлар бактериостатик таъсир кўрсатади. (изониазид, рифампицин, стрептамицин). Силни даволашда пррепаратлар узоқ муддат (1-1,5 йил ва ундан кўп) қўлланилади. Шу сабабдан сил таёқчасининг химмотерапеатик препаратларга чидамлилик ривожланишини билиш керак. Сил бактериясида ҳамма препаратларга чидамлилик ривожланади. Бу жараённи секинлаштириш мақсадида бир вақтда 2-3 та препарат қўллаш керак (комбинация), чунки сил бактерияларида бундан воситаларга чидамлилик камдан-кам ривожланади ёки умуман ривожланмайди.
Силга қарши воситаларнинг камчилиги уларнинг нохуш таъсирларидир: аллергик ва ноаллергик (гепато-,нефро-, нейротоксик, қон ҳосил бўлишини бузилиши). Силга қарши препаратлар фаолликлари бўйича қуйидаги гуруҳларга бўлинади:

1. 
   Асосий (1-қатор препаратлари): изониазид, этам бутол, стреп-томицин, рифампицин.
   
2. 
   Резерв (2-қатор препаратлари): этионамид, пиразинемид, тиоацетазон, циклосерин, канамицин, флоримицин, ПАСК.