Toshkent moliyainstituti n. Atayeva, F. Rasulova, M. Salayeva, S. Hasanov

1 A Qajounov. Qadimiyat obidalari. -T.,  1972,134-bet.

2 0 ‘sha joyda,  139-140-betlar.

97

---

Shuningdek,  eng  qadimgi  Turk  xoqonligi  davriga  oid  yana  bir 

yozma  yodgorlik  «Irq  bitigi»  («Tabirnoma»)da  turkiy  xalqlaming 

turmush  tarzi,  axloqiy  munosabatlari  bilan  bogiiq  yaxshilik  va 

yomonlik tush ta’birlari tarzida bayon etiladi.

Tush ta’birlarida yomon hodisa-voqealar zamirida yomonlik yotishi 

ifodalanadi:

«Men olti boshli ilonman,

Oltin qorin-qursogimni,

Qiiich bilan chopib,

Mening tanamni yo6l chetiga,

Boshimni uyim yoiiga qo‘yishdi», - deyishadi.

Bilib qo‘ying: bu-yomon.

Lekin  ajdodlarimiz  kelajakka,  yomonlik  ustidan  yaxshilik  va 

ezgulik g6alaba qozonishiga astoydil ishongan:

Tong ota boshladi,

So‘ng uning izidan yer yorildi,

So‘ng quyosh chiqdi,

Hamma yer yorug6 bo6ldi, deyishdi,

Bilib qo‘ying:  bu-yaxshi.1

Xullas,  eng  qadimgi  yozma  yodgorliklarimiz  «Avesto»dagi  ezgu 

fikr,  ezgu  kalom,  ezgu  amal  birligi,  ilm  va  iymon  uyunligi,  turkiy 

bitiktoshlaridagi  matnlarda  ifodalangan  ajdodlarimizning turmush  tarzi, 

axloqiy  qiyofasi,  qayu-quvonchi,  shodligi,  orzu-istaklari,  o6z 

mustaqilligi 

uchun 

kurashish, 

insonparvarlik, 

mehnatsevarlik, 

vatanparvarlik  va 

axloq-odob  xislatlari,  ilmsevarlikka  intilishlari 

ma’naviy  qadriyatlarimiz  va  milliy  pedagogika  taraqqiyoti  tarixida 

muhim ahamiy atga egadir.

1  «Iric  bitigi»  (Ta’bimoma).  Qadimiy  hikmatlar.  0 ‘zbek  tiliga  RRahmonov  o‘girgan.  -T.:  «Adabiyot  va  sa’nat»