Toshkent moliya va iqtisodiyot kolleji

Buyurtmali usul. Kalkulyatsiya qilishning buyurtmali usuli murakkab mahsulot, yakka tartibda mahsulot ishlab chiqarishda, tajriba ishlarini bajarishda qo’llaniladi. Bu usulning mohiyati shundan iboratki, bunda barcha asosiy xarajatlar har bir ishlab chiqarishda buyurtmachi uchun alohida hisobga olinadi. Har bir buyurtmaga buyurtma varaG’i ochilib, bu yerda xarajatlar yiG’iladi. Qabul qilingan buyurtma maxsus kitoblarda ro’yxatga olinadi va unga navbatdagi raqam biriktirilib, ushbu raqam buyurtma tayg’r holga keltirilgunga qadar uning shifri bo’lib turadi. Buyurtma bajarilishi mobaynida rasmiylashtirilgan hamma dastlabki hujjatlarda ana shu shifr qo’yib boriladi. Buyurtma mahsulot tayg’r holga keltirilgandan so’ng varaqa g’piladi.

Ishlab chiqarish buyurtmalari chetdan mahsulotning ma’lum turlarini ishlab chiqarish uchun beriladi. Boshqa xarajatlar esa sex yoki korxona bo’yicha hisob qilinadi, ayrim ishlab chiqarish buyurtmalari tannarxini kalkulyatsiyalashda ularning tannarxi biron-bir ko’rsatkichga mutanosib ravishda taqsimlash yo’li bilan o’tkaziladi. Buyurtmali usulda xarajatlar hisobi va kalkulyatsiyalash ob’ekti ayrim ishlab chiqarish buyurtmalari hisoblanadi. Buyurtmaning haqiqiy tannarxi har oyda emas, balki buyurtma tayg’r bo’lganidan keyin aniqlanadi.