Тошкент молия институти с. С

2009 йил 3 январда биринчи (бошланғич) блокчейн блок ҳосил қилинди.
2009 йил 12 январда биринчи биткоин-транзакция амалга оширилди.
2009 йил февралда Сатоси Накомото П2ПФоундатион сайтида Биткоин дастурининг биринчи версиясини тарқатади ва биринчи биткоинларни яратади.
2009 ва 2010 йил: Сатоси Накомото Битcоин-Қт дастурий таъминотини яратди ва биткоин чиқарди.
2010 йил: Биткоин ҳамжамияти ва унинг иштирокчилари аста-секин Сатоси Накомото билан алоқани йўқота бошлайдилар.
2010 йил 12 декабр: Накомото Битcоинталк форумида охирги хабарни ёзди ва ўзининг йўқ бўлиб қолишидан бироз олдин Гевин Андерсенни ўз вориси қилиб тайинлайди ва унга Соурcе Форгедаги Биткоин лойиҳасини топширади ҳамда унга авариявий калитининг нушасини беради. Бу калит шахсий криптографик калит бўлиб, биткоин тизимига потенциал ҳужумларнинг олдини олишга имкон беради. Булар масалан, қуйидагилар бўлиши мумкин: бирор бир инсон биткоин блокларидаги операцияларни ўзгартиришга имкон топса ёки тармоқ тугунларининг 51% дан ортиғини эгаллаб олса. Агарда тугунлар операторлари бу ҳақда маълумот олсалар, барча операцияларни тўхтатишлари ёҳуд ўз фойдаланувчиларини бу ҳақда огоҳлантиришлари керак бўлади.
“Биркоин” атамаси икки инглиз сўзларининг қисқартмасидан иборат:
бит – иккилик саноқ тизимидаги информация бирлиги ва cоин – танга. Яна
боша бир тарафдан, биткоин интернет тармоғининг протоколини ҳамда ушбу тўлов тизимида ишлатиладиган ҳисоб бирлигини англатади.Биткоин блокчейни очиқ ва эркин технология бўлиб, бир рангли (пер-то-пеер ёки П2П) тармоқда марказий ҳокимияциз (молиявий органлар иштирокисиз) фаолият кўрсатади. Бу технология ҳар бир транзакцияни вақти ва санасини ҳисобга олган ҳолда катта бухгалтерия китоби (ледгер)га ёзиб қўйган ҳолда биткоин ёки БТC объектларини ўзаро алмашинишга имкон беради ва ушбу электрон китобда ҳеч нимани ўзгартириш мумкин бўлмайди. Транзакцияларни бошқариш ва биткоинлар ҳосил қилиш тармоқда коллектив равишда амалга оширилади ва ушбу бошқарувнинг тузилиши очиқдир. Биткоин блоклари занжирига ҳеч ким эга бўла олмайди ва уни ҳеч ким бошқара олмайди ҳам. Аммо исталган шахс унга қўшилиб олиши мумкин. Биткоин ўзининг бир қанча уникал ҳоссалари туфайли, замонавий тўлов тизимлари амалга ошириб бера олмайдиган бир қанча имкониятларнинг амалга оширилишини таъминлаб беради. Бошқа турдаги валюталардан фарқли-ўлариқ, биткоин-валюта қандайдир давлат органини, банкни ёки бирор-бир компанияни ўзида мужассам қила олмайди. Унда ҳар бир биткоин ўзи яратилганидан бошлаб иштирок этган барча амаллар воситасида ҳисоб- китоб журналида қайд қилинади. Рауггнит компанияси бош директори Пъер Нуазанинг таъкидлашича: “Биткоин бу интернетдаги рақамли валюта кўринишидаги нақд пул бирлиги бўлиб, тўловларни авторитетли учинчи томонсиз амалга ошириш имконини беради. Анъанавий валюта турларидан фарқли ўлароқ, биткоин программалаштириладиган валюталар сирасига киради ва у марказий банкларсиз ишлайди. Агарда сизда биткоин ҳамёни бўлса, сиз ўзингиз банк сифатида фаолият кўрсатишингиз мумкин бўлади”.Биткоиннинг блокчейни криптографик протоcол асосида ишлайди ва қуйидагиларни амалга ошириш имконини беради: Бир томондан, криптовалюталар кўринишидаги рақамли валюталар пайдо бўлиши учун тўсиқ бўлиб келаётган “икки марта сарф” масаласини ҳал қилиб беради (яъни, С субъектга ҳам параллел равишда нимадир берилмаганига ишонч
ҳосил қилганидан сўнггина, А субъект Б субъектга нимадир беради). Бошқа томондан, икки томоннинг идентификаторларини қалбакилаштириш мумкин эмаслигини ҳамда электрон ҳамёнлардаги биткоинларнинг қиймати ўзгармаслигини кафолатлайди. Биткоин блокчейнинг ишлашини схематик равишда қуйидагича тасвирлашимиз мумкин:

Биткоин блокчейнининг ишлаш жараёнини қуйидаги тўрт босқичга

бўлиш мумкин:

1. 
   Икки томон амал ҳақида келишиб оладилар;
   
2. 
   Блокчейн ёрдамида ушбу амал шифрланади ва консенсус (бажарилган ишнинг тасдиқланиши/майнинг) асосида тасдиқланади;
   
3. 
   Кейин эса амал блокчейнга ёзиб қўйилади ва сўнгра блокчейннинг охирги блокида блоклатирилиб қўйилади;
   
4. 
   Охирги босқичда блоклар занжири тармоқ иштирокчиларининг барча тугунларига ёзиб қуйиладилар (репликация).